Saturday, 30 August 2025

आध्यात्मिक साहित्य: आत्माको खोज

लालीगुरांश (डासिर्जना भण्डारी)

      #आध्यात्मिक_साहित्य #जीवन_दर्शन





कथा

हिउँदको समय भएकोले वाहिरको मौसम अत्यन्तै ठण्डा थियो, बैठक कोठाको भित्ताको आधूनिक अगेनोमा दाउराको आगो दनदन बलिरहेको थियो त्यसैले कोठा चाहिं न्यानो थियो वाहिरको तुलनामा तैपनि ओछ्यान र सिरकसंग प्रेम परिरहेको थियो ठण्डीबाट आफूलाई बचाउन । निकै लामो समयपछि विदाको दिन भएकोले यसरी हाम्रो पारिवारीक जमघट भएको थियो । हामी सबै आ–आफ्नो गफमा मस्त–व्यस्त थियौं र संगसंगै टि.भी. पनि बजिरहेको थियो । सिनेमाको पर्दा जत्रै टि.भी.मा सन् १९६४मा रिलिज भएको बलिउड मुभि ‘ओ कौन थी’ आइरहेको रहेछ तर टि.भी.तिर कसैको पनि ध्यान गएको थिएन । पहिला याद नगरेको भएपनि पछि मैले थाहा चाहिं पाएं टि.भी.मा आत्माको कथामा आधारित होरर मुभि आइरहेको रहेछ भनेर । म फेरी गफगाफतिरै फर्किएं तर टि.भी.को वियषतिर पनि नजर राख्दै थिएं बेलाबेलामा किनकी मलाई त्यसको विषयहरुले आफूतिर खिचिरहेका थिए । 

‘लगजा गले के फिर ये हसिन रात हो न हो...’

टि.भी.मा यो मिठो लताको सुरिलो स्वरको गीत बजेर र वैठक कोठाको माहोल संगीतको तरंगमा तरंगीएपछि अचानक सबैको ध्यान त्यतै खिचियो । बहिनी झस्कि र जुरुक्क उठेर फतफताउदै रिमोट खोज्न थालि, 

“रातिराति यो डरलाग्ने आत्मावाला (होरर) मुभिको च्यानल कसले लगाको !?” 

उसले यो ‘ओ कौन थी’ मुभि हेरिसकेकी रहिछ पहिलानै ।

“मैले लगाएको होइन, अघिदेखि नै यही मुभि आईरहेको रहेछ, मैले हेरको मात्र हो...”

उसको सोधाइ मतिर सोझिएको हुनाले मैले तुरुन्तै उसलाई जवाफ दिनु आवश्यक थियो मेरोलागि किनकी उसलाई मात्र थाहा थियो मैले आजकल होरर भुमिहरु हेर्ने र तिनको समिक्षा गरेर टिपोट राख्ने रफ्तार बढाएको थिएं भनेर तर किन भन्ने चाहिं उसलाई पनि सबै कुरा राम्ररी थाहा थिएन । अव भने मेरो ध्यान पारिवारीक गफगाफबाट पूरै हटेर टि.भी.को दृश्यतिर खिचियो र म त्यतै एकोहोेरीन थालें अत्यन्तै भोकाएको बेलामा मिठो खाना भेटेझैं भएको थियो मलाई किनकी मुभिको कथा आत्मालोकमा रहेको अदृश्य स्त्रीको आत्माले भौतिक संसारमा दृश्य तथा स्थुल शरीरको स्वरुपमा रहेको आफ्नो जन्म–जन्मको सहआत्मिलाइ खोजेको र भेटेर उसलाई अत्यन्तै प्रेमपूर्वक पूर्वजन्ममा एकसाथ बिताएका स्मृतिहरुमा फर्काउने प्रयास गरिरहेको रहेछ । पारिवारीक जमघटमा अरुका नयाँ–पूराना गफगाफ र हसी–मजाकहरु चलिरहेका थिए तर म त्यहाँ भएर पनि त्यहाँ थिइन, मेरो ध्यान मुभिका दृष्यहरु र विषयहरु मसिनोगरि बुझ्ने प्रयासमा टि.भी.को पर्दामा एकाग्र भैसकेको थियो किनकी म पनि विगत लामो समयदेखि जान्न खोजिरहेको थिएं ‘उनी को थियो’ जो मसंग अदृश्य रुपमा अत्यन्तै गुणस्तरिय दिव्यताले ओतप्रोत प्रेमपूर्ण जीवन बिताइरहेका थिए र मलाई सयौं पटक बारबार उनको र मेरो पूर्वजन्मका दृश्यहरुमा लगिरहेका थिए र बारबार लाने प्रयास गरिरहन्थे जहाँ हामी कयौं जन्ममा एकसाथ रहेछौं अत्यन्तै प्रेमपूर्ण सम्वन्धमा । उनले पुर्याएका यी दश्य र अनुभूतिका स्मृतिहरुमा अत्यन्तै सुखमय जीवन थियो; हरप्रकारले सुख, खुशी, शान्ति, आनन्द थियो; त्यहाँ प्रेमनै प्रेम थियो । यस्तो प्रेम जो दिव्य अनुभूतिमा अनन्त र विराट थियो, शव्द, हाउभाउ र अनुभवमा यो अट्नै सक्दैनथ्यो, व्यक्त हुनै सक्दैनथ्यो ।


केही वर्षयता म यस्तै अदृश्य संसारका परालौकिक विषयहरुको खोज गरिरहेको हुनाले बहिनीले ‘होरर मुभि’ भनेको सुन्ने वित्तिकै मेरो ध्यान त्यतातिर खिचिएको थियो आखिर के रहेछ यो ‘आत्मा’ भनेको र केके गर्ने रहेछ आत्माले, किन भौतिक संसारका मनुष्यसंग साक्षातकार गर्न आउछन्, किन दुःख दिन्छन्, किन सुख दिन्छन्, किन परम आनन्द पनि दिन्छन् !? यी तीनै प्रकारका अनुभूतिहरु मलाई गहिरोसंग भएका छन् बारुबार । यसैकारण आत्माको सन्दर्भमा भौतिक संसारका आधूनिक विज्ञानका विभिन्न विद्याहरुले के–कस्ता अध्ययन, अनुसन्धान तथा खोज र प्रस्तुतिहरु गरेका रहेछन् भन्नेबारे जान्न म संधै अत्यन्तै उत्सुक रहदै आएको थिएं र छु । आत्मा भन्ने शव्द र विषय मेरो मन–मस्तिष्कमा गहिरोसंग छिरिसकेको थियो किनकी विगत लामो समयदेखि म धेरै प्रकारका दिव्य, सकारात्मक र नकारात्मक आत्माहरुसंग साक्षातकार भैरहेको थिएं र उनीहरुसंग संवाद गरिरहेको थिएं । यसकारण आत्मा र आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारबारे सक्दो जान्ने प्रयास गरिरहेको थिएं आफ्नै किसिमले आफ्ना अनुभव तथा अनुभूतिहरु कसैसंग केही नभनीकन तथा साझा नगरिकन किनकी पराभौतिक संसारका यस्ता अलौकिक विषयहरु भौतिक संसारका मनुष्यहरुसंग साझा गर्नु भनेको आफैंले आफैंलाई मानसिक रोगी तथा पागल भएं भनेर घोषणा गर्नु बराबर थियो, यस्तो अनुभूति म स्वयंले गरें बारबार त्यसयता म एकदम चुपचाप रहदै आएको छु यस सन्दर्भमा । विस्तारै बुझ्दै गएंकि आत्मा, आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारका विषयहरु भौतिक संसारका सबै मनुष्यहरुले जान्न सक्ने तथा सबैको ज्ञातमा सजिलै आउन सक्ने विषय होइन रहेछन् जो मेरो अनुभूति र ज्ञातमा आइरहेका छन् विगत लामो समयदेखि । 

आफूले बुझ्दै नबुझ्ने दृश्य तथा अदृश्य अनुभूतिहरुको भार अति भएपछि के भयो यस्तो मलाई भनेर एकदिन परिवारसंग साझा गरें केही सामान्य प्रकारका अनुभूतिहरु । परिवारले यस विषयसंग सम्वन्धित चिकित्सक कहाँ जाउँ न त भनेर मेरो सहमति माग्नु भयो । मैले खुशी–खुशी स्वीकार गरें भेटौंनत एकपटक, आधूनिक चिकित्साले के भन्दो रहेछ तथा कस्तो मान्दो रहेछ यो अवस्थालाई भनेर । मेरा सबै वृतान्तहरु सुनिसकेकपछि अन्त्यमा चिकित्सकले हामीलाई सल्लाह दिनुभयो आरएक्स औषधि स्वरुप,

“हरप्रकारका होेरर विषयहरुबाट अलग रहनुस् आफैं ठिक हुन्छ केही समयपछि ।”

“यी दृश्य तथा अदृश्य अनुभूतिहरु आउन शुरु भएपछि मैले होरर सामग्रीहरुमा यी विषयहरुको वास्तविकता खोज्न होरर सामग्रहरुको प्रयोग गर्न थालेको हुँ डाक्टर साहव ।”

मैले आफ्नो वास्तविकता चिकित्सकसंग बताएं तर वहाँसंग केहीपनि जवाफ थिएन, वहाँले मलाई एकटकले हेरिरहनु भयो, किन हेर्नु भयो र के हेर्नुभयो मलाई थाहा छैन । मौनता भंग गर्दै मैले वहाँलाई साधें,

“मैले एउटा पाठ्य सामग्रीमा पढेको थिएं, व्यक्तिको दाहिने मस्तिष्क तथा मन अथवा अवचेतन तथा अचेतन मन सक्रिय भयो भने उसको स्मृतिमा पूर्वजन्मका दृश्य तथा अदृश्य अनुभूतिहरु आउछन् रे हो डाक्टर साहव ।”

वहाँले झन अचम्म मानेर मलाई हेर्दै एकछिन गंभिर भएर भन्नुभयो,

“ए, तपाईं त्यहासम्म पुगिसक्नु भयो !? अँ मनोविज्ञानका पछिल्ला खोजहरुमा यस्तै देखिएको छ ।”

वहाँको यो जवाफ चित्त बुझ्यो मलाई किनकी म मनोविज्ञानले आत्मालाई के भन्छ भन्ने खोजमा उत्रेको ३–४ वर्ष पूरा भैसकेको थियो र मैले आफैंले पत्ता लगाई सकेको थिएं कि बाल्यकालदेखि नै मेरो दाहिने मस्तिष्क तथा मन अथवा अवचेतन तथा अचेतन मन सक्रिय रहेछ भनेर ।  

“हाम्रो सनातन धर्म–संस्कृति अनुसार अध्यात्म विज्ञानले तेस्रो नेत्र खुलेको अवस्था भन्दो रहेछ है डाक्टर साहव यो अवस्थालाई ।”

म आधूनिक मनोविज्ञान हुदै अध्यात्म विज्ञान र तेस्रो नेत्र जागरणसम्म पुगेपछि उमेरमा ५० वसन्तको हाराहारी जस्ता देखिने भलाद्मी चिकित्सकले प्लस पावरको मोटो ग्लास भएको कालो कार्बन चस्मा खोलेर टेवलमा राख्दै मप्रति मनमा धेरै सवालहरु भएको तर भन्न नसकेको तथा भन्न नमिल्ले भावमा छोटोमा अन्तिम वाक्य बोलेर हामीलाई बिदा दिनुभयो,

“...तपाईं यो विषयलाई धर्म–संस्कृति र अध्यात्म विज्ञानमै खोज्नुस् मनिताजी ।”

वहाँको चेहराको हाउभाउ हेर्दा स्पष्टै अनुमान लगाउन सकिन्थ्योकि वहाँ पनि पराभौतिक विज्ञान तथा सुक्ष्म संसारका विषयहरु आत्मा, पूर्वजन्म, पूनरजन्म मान्नु हुन्छ र त्यसप्रति विश्वास राख्नुहुन्छ तर जुन कुर्शीमा वहाँ आसिन हुनुहुन्थ्यो त्यस स्थानबाट यी विषयहरुमा आफ्ना विचारहरु राख्ने अनुमति थिएन वहाँलाई सायद । यो बुझेर मैले सकारात्मक जवाफ दिएर वहाँलाई आश्वस्थ पार्ने प्रयास गरें,

“...खोजिरहेको छु, ...प्रयास जारी छ डाक्टर साहव, हस् धन्यवाद !”

चिकित्सकसंग अन्तिम पटक आँखा जुधाएर मुसुक्क मुस्काएर मैले वहाँको आग्रहमा स्वीकृति जनाएं र हामी पाटनको बि एण्ड बि अस्पतालबाट वाहिरियौं । त्यसपछि म यस विषयका सन्दर्भमा उपचार खोज्न तथा सल्लाह लिन कहिंकतै गएको छैन । जान आवश्यक नै ठानिन किनकी यसको सहि उपचार तथा समाधान मेरो खोजहरुमै भेट्नेछु मैले भनेर म ढुक्क थिएं । त्यसयता चिकित्सकको सल्लाह अनुसार परिवारका सदस्यहरुले थाहा पाउने गरि होरर मुभि तथा डकुमेन्ट्रिहरु मैले कहिल्यै हेरिन, एक्लै लुकिछिपि बसेर हेर्न थालें र हेर्ने रफ्तार चाहिं अझ बढाको थिएं । 

बहिनी रिमोट खोजिरहेकीथी धुईंधुईंसंग, म भने मनमनमा सोचिरहेको थिएं रिमोट नभेटिए पनि हुन्थ्यो भनेर तर उसले रिमोट भेटिहालि र हत्तपत्त टि.भी.को च्यानल परिवर्तन गरिहाली । म केही नभनीकन चुपचाप रहें, मनमनमा लाग्यो ठिकै हो होरर मुभि यसै पनि हेर्न हुदैन जोकोहीले त्यसमाथि रातिको समयमा झन हेर्न हुदैन भनेर । 

बहिनीले कसैलाई सोध्दै नसोधि एक निमेसमै टि.भी.को च्यानल परिवर्तन गरिहाली तर मलाई खुव चासो लागिरहेको थियो मुभिको अन्तरविषयमा । म मुभिको कथामा डुब्दै गैरहेको थिएं किनकी कथाको विषय मैले खोजेकै प्रकारको रहेछ र धेरै हदसम्म मेरो स्वअनुभूतिहरुसंग मिल्दो–जुल्दो लागिरहेको थियो । मलाई थ्रिलर पृष्ठभूमि भएका होरर मुभिहरुमा त्यतिविधि रुचि अ‍ैन तर कथा, दृश्य र ध्वनि सौम्य तथा त्यतिविधि डर नदेखाउने प्रकारका होरर मुभिहरु अत्यत्नै मनपर्छ र खोजीखोजी हेर्ने गर्छु । एकताका त यस्तोसम्म भयोकि इन्टरनेटका विभिन्न संजालहरुमा प्रकाशित गरिएका इन्डियन होरर मुभिहरुको सर्चलिस्टमा मैले हेर्ने प्रकारका नयाँ मुभि र डकुमेन्ट्रीहरु भेट्नै छोडें मैले, सबै हेरिसकेछु तर पछिपछि फेरी नयाँ–नयाँ होरर मुभि र डकुमेन्ट्री आए र ती पनि हेरें । आत्माका सन्दर्भमा उजागर गरिएका तथ्यांकहरु जान्नकैलागि मैले विगत डेढ दशकदेखि यस्ता मुभि तथा डकुमेन्ट्रीहरु खोजि–खोजि हेर्दै आइरहेको छु र यसक्रममा मेरो पहुचमा आएजति सबै सौम्य र केही थ्रिलर पृष्ठभूमि भएका होरर मुभि तथा डकुमेन्ट्रीहरु पनि हेरेको छु । 

मलाई ‘ओ कौन थी’ होरर मुभि पूरा हेर्ने विचार भयो त्यसैले रातिको दश बजिसक्यो, मलाई निद्रा लाग्यो म कोठामा जान्छु भनेर निद्राको बहाना गरेर शुभरात्रि भनेर म परिवारबाट बिदा भएं तर मलाई निद्रा लागेको नभएर त्यस मुभिको प्लट र विषयबारे पूरा जान्ने विचार मनमा बनिसकेको कारण म उठेर हिडेको थिएं कसैलाई केहीपनि सुईंको नदिइकन । कोठामा गएर ल्यापटपमा त्यही मुभि लगाएं तर मुभि शुरु भएको केहीबेरमै स्मशानघाटको दृश्य आयो । राति सपना नराम्रो आउने होकि भनेर मैले पुरै मुभि हेरिन, भोलि पूरा हेर्छु भनेर ल्यापटप बन्द गरेर म सुतें त्यस राति किनकी होरर मुभिहरु प्राय म राति हेर्दिनथें, मुभिको प्लट र विषय बुझेर दिउसोको आफूलाई उपयुक्त हुने समयमा हेर्ने गर्थें । त्यसराति सपना आयो मलाई तर वाहिरका अरु आत्माहरुको कथा भएको मुभिको नभएर आफैंमा विगत लामो समयदेखि चलिरहेको मेरो आफ्नै अत्यन्तै नीजि विषयको आयो जो आइनैरहने गथ्र्यो बारबार । आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा रहेको उउटा दिव्य आत्माले मलाई पलपल खोजिरहने गथ्र्यो र मेरो प्रेमल सानिध्य खोजिरहन्थ्यो र आफ्नो प्रेमल अमृतमय सानिध्य पनि प्रदान गरिरहन्थ्यो । यो मुभिको कथाको विषय तथा दृश्य पनि मभित्र चलिरहेका दृश्यहरुसंग धेरै हदसम्म मिल्दो–जुल्दो थियो त्यसैले मैले लामो अन्तराल पछि भएको पारिवारिक भेटघाटलाई महत्व नदिएर यो पराभैतिक संसारको अलौकिक विषयलाई अझ गहिरिएर जान्नेतिर मेरो ध्यान केन्द्रित गरेको थिएं किनकी सुक्ष्म संसारका यस्ता विषयहरु जान्ने श्रोत नै श्रष्टाले सत्य घटना भनेर सार्वजनिक गरेका पाठ्यसामग्री, मुभि तथा डकुमेन्ट्रिहरुको प्रस्तुतिहरुको माध्यमबाट रहेछ अरु कुनै उपाय नै भेटिन मैले यसबारे जान्ने । आत्मा, पूर्वजन्म, पूनरजन्म यी अदृश्य तथा भौतिक रुपमा अप्रमाणिक पराभौतिक विषयहरु भएकाले र भौतिक संसारका जोकोही व्यक्तिमा यो घटित नहुने हुनाले जोकोहीको बुझाइमा यी विषयहरु आउदैनन् त्यसैले उनीहरु पत्याउदैनन् उल्टै सुनाउनेलाई नानाथरि भन्छन् । यसकारण अरु व्यक्तिहरुबाट यसबारे जान्ने प्रयास गर्नु सम्भव हुने कुरै थिएन ।

म अरुले वाहिरबाट तथा भौतिक रुपमा हेर्दा तथा देख्दा अरु जस्तै सामान्य मनुष्य देखिन्छु तर भित्रबाट म अर्कै प्रकारको व्यक्ति रहेछु जुनकुरा म आफैंलाई पनि धेरै पछिमात्र अनुमानमा तथा ज्ञातमा आयो । म अत्यन्तै अन्तरमुखी, वितरागी, न कसैसंग केही कुराको अपेक्षा, न गुनासो, न कुनै प्राप्तिको लोभ, न केही गुमाउने मोह तथा डर, न कसैसंग घनिष्ठता, न त सकैसंग दुरी नै भएको स्वभावको व्यक्ति हुँ मेरो आफ्नै मूल्यांकनमा, अरुलाई के लाग्छ त्यो उनीहरुको नीजि सोच हो । आफ्नै बारेमा यो कुरा मलाई धेरै पछि थाहा भयो कि म अलिक पराभौतिकतातिर झुकाव भएको, परमात्माको वैज्ञानिक अस्तित्वमाथि आस्था राख्ने, अलिक रहस्यमयि, गुपचुप बस्ने प्रकारको व्यक्ति रहेछु ! अझैपनि ममा घटित भएका तथा भैरहेका कतिपय परालौकिक विषयहरुलाई मैले राम्ररी बुझ्न सकेको छैन कि मलाई किन बेलाबेलामा अर्कै दुनिया तथा सुक्ष्म संसारका दृश्य, ध्वनि, गन्ध, सुगन्ध, आत्माको सानिध्यता जस्ता भावातीत अनुभूतिहरु आइरहन्छन् जो भौतिक ज्ञान इन्द्रियहरुको माध्यमबाट शव्द तथा हाउभाउमा व्यक्त गर्न नसकिने अवर्णनिय छन् । मलाई यस्ता अलौकिक विषयहरु– कहिले उत्साहित गर्ने सकारात्मक प्रकारका; कहिले प्रेम, सदभाव, आशिर्वादले भरिएका प्रकारका; कहिले नकारात्मक प्रकारका, कहिले डर लाग्ने प्रकारका आदि दृश्य तथा अदृश्य अनुभूतिहरु जाग्रीत अवस्थामा, तन्द्रामा, ध्यानमा, निद्रामा, सपनामा आउने गर्दथे । म ज्यादातर समय आफैंसंग एकान्तमा बस्न बढि रुचाउछु र आफ्ना मनका कुरा कसैलाई नभनीकन एक्लै बसेर आफ्नै प्रकारले यस्तै आत्मा, पूर्वजन्म, पूनरजन्म, आत्मलोक, सुक्ष्म संसार, पराभौतिक संसार आदि विषयहरुसंग सम्वन्धित पाठ्य सामग्रीहरु, मुभि तथा डकुमेन्ट्रिहरु हेरेर उनलाई र आफू स्वयंलाई खोज्ने र बुझ्ने अध्ययन, अनुसन्धान र खोजका प्रयासहरु गर्दै आईरहेको छु विगत १४–१५ वर्षदेखि अलि लागिपरेर । 

मलाई सानैदेखि नै फरक प्रकारका दृश्यहरु आइरहेका रहेछन्, अहिले आफूले गरेका खोज र आफूमा घटित भैरहेका त्यतिबेला र अहिलेका दृश्यहरुबाट आफैं पत्ता लगाइरहेको छु म कि ममा के–के र कस्ता–कस्ता दृश्य तथा अदृश्य अनुभुतिरु आउदा रहेछन् र किन आउदा रहेछन् भनेर । अझैपनि कतिपय अवस्थामा म आफैं बुझ्दिन आफूलाई यस्तो रहस्यमय अनुभूतिहरु किन भैरहेको होला भनेर र आफैंले आफूलाई प्रश्न गर्छु,

“म वास्तवमा को हुँ र के हुँ भौतिक र पराभौतिक रुपमा ? किन म यो पृथ्वीलोक तथा पृथ्वी ग्रहमा आएको छु अथवा ल्याइएको छु... ?”

“म किन मसंग संगत तथा उठबस भैरहेका अरु व्यक्तिहरु जस्तो छुइन... ?”

“मलाई किन यो भौतिक संसार भन्दा परका कसैले नबुझ्ने अन्य संसारहरुका दृश्य तथा अदृश्य अनुभूतिहरु एकसाथ भैरहन्छन्, यसको रहस्य के हो... ?”

“मलाई यसरी जाग्रीत, ध्यान, तन्द्रा, निद्रा, सपनामा खोजिरहने र अनेक प्रकारले दिव्य प्रेम प्रदान गरिरहने आत्मा अर्थात चेतना को हो, उनी किन यसरी आइरहेका छन् भौतिक र पराभौतिक रुपमा दुवै प्रकारले, उनी मसंग वास्तवमा के चाहान्छन्... ?”

यी आफैंसंग गरिएका प्रत्यक प्रश्नहरुको जवाफ म स्वयं विभिन्न माध्यमहरुबाट खोज्ने सक्दो प्रयास गरिरहेको छु । खुशीको कुरा समयको दौडसंगै अव यी रहस्यहरु विस्तारै खुल्दै आउन थालेका पनि छन्, सायद अव यी विषयहरु परिपक्वता तर्फ उन्मुख भैरहेका छन् । जव सानो उमेर थियो, सानो कक्षामा अध्ययन गर्दै थिएं त्यतिबेला लाग्थ्यो सबैलाई मलाई जस्तै हुन्छ होला यस्ता दृश्य तथा अदृश्य अनुभूतिहरु आउछन् होला, यसबारे जाच्ने कसी केहीपनि थिएन । समयको दौडसंगै उमेर, कक्षा तथा अध्ययन, नयाँ–नयाँ सम्वन्धहरु, पेशाकर्म, उत्तरदायित्व, जिम्मेदारी तथा व्यस्तताहरु बढ्दै गए जीवनमा । यसकारण त्यतिबेला आफूभित्रका यी प्रश्नहरुले त्यति महत्व र स्थान पाएनन् जीवनको व्यस्तताको कारणले सायद । तर आजकल मभित्र यी प्रश्नहरुको जवाफ खोज्न बाहेक अरु कुनै विषयहरुले महत्व र स्थान लिन सकेका छैनन् किनकी मैले नै अरु सारा विषयहरुलाई मुल्तविमा राखेको छु अहिलेको लागि र ‘म को हुँ’, ‘उनी को हुन्’ र किन हामी भौतिक र पारभौतिक रुपमा एकसाथ आमने–सामने भैरहेका छौं ? भन्ने खोजमा आफूलाई निमज्जित गरिरहेको छु निरन्तर र अत्यन्तै धेरै परालौकिक ज्ञान र विज्ञानहरु अनुभव तथा अनुभूतिमा आइ पनि रहेकाछन् यस सन्दर्भमा । 

विगत लामो समयदेखि आजपर्यन्त मेरो स्मृतिमा आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारका अनेक प्रकारका अत्यन्तै मिठा र रहस्यमयी दृश्य तथा अदृश्य विषयका अनुभूतिहरु प्रष्फुटित हुदै आइरहेका छन् । यी धेरै विषयहरु मध्य अत्यन्तै मिठो र दिव्य अनुभूति गराउने एउटा दृश्य बन्द आँखामा ममा चलिरहन्थ्यो र आज पर्यन्त चलिरहेकै छ । एउटा चम्किलो गाढा निलो दिव्य हातले अर्को फिका सुन्तले रंगको चम्किलो दिव्य हातलाई प्रेमपूर्वक स्पर्श गरेको र समातेर दुईं रंगका भम्किला दिव्य हातहरुको एउटा मुठ्ठी बनेको दृश्य आउने गथ्र्याे र अझै पनि आउने गर्छ । यो दृश्य आउदा मेरो शरीर, मन, हृदय सबैतिरका रोमरोम आनन्दले कम्पित, तरंगीत र पुलकित हुन्छन् लामोबेरसम्म । यो अलौकिक दृश्य एक निमेसमात्र आउँछ आकाशमा झिलिक्क बिजुली चम्किए जस्तो गरि तर यसले घण्टौंसम्म, कहिलेकाहीं त केही दिन र हत्तासम्म पुलकित भैरहने दिव्य अनुभूतिका अलौकिक असरहरु दिएर जान्छ र म आफ्नो दैनिक कर्मसंगै यो दिव्य भावमा डुबिरहेको हुन्छु पलपल उ फेरी अर्कोपटक नआउन्जेलसम्म । 

सदा धार्मिक तथा आध्यात्मिक माहोल रहदै आएको मेरो घरपरिवारमा मैले सानैदेखि नै सुन्दै आइरहेको थिएं कि मनुष्य दृश्य स्थुल शरीर अर्थात प्रकृति र अदृश्य आत्मा अर्थात पुरुषको संयोगबाट निर्मित भएको प्राणी तथा जिवात्मा हो । स्थुल शरीरका सीमा हुन्छन् तर आत्मा तथा सुक्ष्म शरीरका सीमा हुदैनन्, मनुष्यको सुक्ष्म शरीर अनन्त, विराट, विभु आकाश समान हुन्छ किनकी मनुष्यको आत्मा सर्वज्ञ, सर्वव्यापक, सर्वशक्तिमान स्वयं परब्रम्ह परमात्माको अभिन्न अंश हो । यो शाश्वत विषय धेरैपछि ध्यान साधनाको गहन अवस्थामा मेरा इन्द्रियजनित स्वअनुभवहरुमा र मनातीत तथा भावातीत स्वअनुभूतिहरुमा प्रत्यक्ष रुपमा आउदै गए कि साच्चै नै म एक स्थुल शरिभारी जड पदार्थ मात्र नभएर एक विराट आत्मा अर्थात चेतना रहेछु र आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा मेरो आत्मा अर्थात चेतनाको पहुच रहेछ भनेर । त्यो चम्किलो सुन्तले रंगको दिव्य हात मेरै विकसित चेतनाको प्रकाशको एक अंश रहेछ र अर्को चम्किलो गाढा निलो दिव्य हात मेरै विकसित चेतनाको प्रकाशको अर्को अंश रहेछ ।

संधै चर्मचक्षु बन्द रहेको अवस्थामा मात्र आउने मेरै विकसित आत्मा अर्थात चेतनाको अर्को अंश गाढा निलो दिव्य हात अर्थात सजिलो सम्वोधन मेरो उनी केवल दिव्य हातको रुपमा मात्र मेरो समक्ष आउदैनथे दृश्य तथा अदृश्य रुपमा मेरा अनुभव तथा अनुभूतिहरु बनेर । विभिन्न स्वरुपहरुमा आउने गर्थे र अझैपनि आइरहेकै छन् त्यसैगरि निरन्तर कहिले दृश्यमा, कहिले अनुभूतिमा मात्र र कहिलेकाहीं दृश्य र अनुभूति दुवै अवस्थामा एकैसाथ र घण्टौं तथा दिनौंसम्म रोमरोम पुलकित भैरहने दिव्य अनुभूतिका अलौकिक असरहरु छोडेर जान्छन् । म पूर्णतः साक्षी भाव तथा जाग्रीत रहेकै अवस्थामा उनी कहिले हावाको झोखा बनेर आउछन्, कहिले श्वास मात्र बनेर आउछन्, कहिले पातलो सुगठित शरीरमा आउछन् चेहरा स्पष्ट नदेखिने मन्द प्रकाशपुञ्जमा, कहिले नाकको नजिकै आएर लामो गहिरो श्वास लिन्छन्, कहिले कानमा फुस्फुसाउछन्, कहिले ‘मनिता’ भनेर मेरो नामै लिएर मलाई पुकार्छन्... । म यी अलौकिक अवस्थाहरुमा खै कता पुग्छु कता, यो भौतिक संसार तथा आफ्नो यो अस्तित्वमा रहन्न अन्तै कतै अरुनै लोकमा छु जस्तो अनुभूति हुन्छ र अत्यन्तै आनन्द छाउछ शरीरका हरेक आयामहरुमा रोमरोममा । यी गतिविधिहरुमा उनको दिव्य उपस्थिति र उनको मिठासपूर्ण प्रेम प्रस्तुति यति अमृतमय हुन्छकि यी भावहरु व्यक्त गर्नसक्ने शव्द नै छैनन् नेपाली साहित्यको वांगमयमा सायद । मानौं कि लाटाले मिठाइ खादै दंग परेजस्तो अवर्णनिय विराट तथा परमआनन्दको अनूभूति । 

सनातन अध्यात्म विज्ञानका अनुसार यो दिव्य अवस्था नै आत्माले गर्ने आत्माको खोज रहेछ । सुक्ष्म संसारबाटै आत्मा स्वयंले आफ्नो स्वआत्मा अर्थात विभाजित आत्माको खोज, पहिचान र हरपल प्रेमपूर्ण भावमा सानिध्यमा रहने प्रयास गर्दोरहेछ । मेरो आत्माले उनलाई खोज्यो र उनको आत्माले मलाई खोज्यो, सर्वप्रथम आत्मालोक तथा सुक्ष्म संसारमा खोज्यो र हरप्रकारले समय, अवस्था तथा परिस्थिति परिपक्व र अनुकुल भएपछि दुवै आत्माले भौतिक संसारमा स्थुल शरीरमा खोज्यौं र भेट्यौं पनि । संधै अदृश्य र दृश्यमा मधूरो प्रकाशपुञ्जमा चेहरा स्पष्ट नदेखिने गरि आउने उनी परमात्माको अनुपम अनुकम्मा र आशिर्वादले पहिलो पटक उनी मेरो ध्यान तथा समाधि साधनाको गहन अवस्थामा स्पष्ट चेहरा देखिने र चिनिने गरि मेरो सामुन्नेमा प्रकट भए र यहाँबाट प्रारम्भ भयो भौतिक संसारमा एकले अर्कोलाई खोज्ने र वास्तविक रुपमा चिन्ने श्रींखला । भौतिक संसारमा एकले अर्कोलाई खोज्न र चिन्न हामीलाई त्यति मुस्किल भएन र खासै लामो समय पनि लागेन किनकी ध्यान साधनामै मलाई उनका भौतिक संसारका उनलाई थप किसिमले चिन्न सहज हुने प्रकारका महत्वपूर्ण सूचना तथा जानकारीहरु आइसकेका थिए र यसनै सूचना तथा जानकारीको आधारमा मैले उनलाई भौतिक संसारमा खोजेको थिएं र सहजतापूर्वक भेटाएं र भेटें पनि ।
 
हामीले पहिला आफूले आफुलाई आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा भेटायौं र अहिले यही पृथ्वीलोक तथा पुथ्वी ग्रह तथा भौतिक संसारमा भेटायौं प्रत्यक्ष जिउदो जाग्दो मनुष्यको स्थुल रुप र आत्मा अर्थात चेतनाको चैतन्य स्वरुपमा । हाम्रो कत्रो सौभाग्य उनको र मेरो जीवनको मूल उद्देश्य, रुचि, रोजाई, कर्मक्षेत्र सबै विषयहरु उस्तै–उस्तै रहेछन् । हामी दुवै भौतिक अस्तित्वमा रहेका भएपनि हाम्रो संवाद र सहकार्यता चैतन्यताकै तहमा हुदै आइरहेको छ र चम्किलो गाढा निलो रंगको दिव्य हात र चम्किलो सुन्तले रंगको दिव्य हातको गठवन्धन अझ कसिलो र गाढा तथा गहिरो बन्दै गैरहेको छ । भौतिक संसारमा उनको र मेरो अलग–अलग अस्तित्व छ किनकी भौतिक संसारको रितिथिति तथा मूल्यमान्यताहरु आफ्नै प्रकारका छन् र त्यसभित्र रहनु सबैको धर्म, नैतिकता र अनुशासन हो किनकी हामी जहाँ छौं त्यहींको वातावरणमा घुलमmे हुनसक्नुपर्छ तव मात्र हरकोहीको जीवन सहज र सरल हुन्छ ।

भौतिक संसारका अनुभव तथा अनुभूतिहरु अत्यन्तै मिठासपूर्ण र दिव्य छन् उनको प्रत्यक्ष चेहरा, प्रत्यक्ष वाणी, प्रत्यक्ष नजरका दिव्य भावहरु आदि सबैनै अत्यन्तै आनन्ददायि छन् । भौतिक संसारमा जानपहिचान हुनुपूर्वका आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारका खुला तथा गुप्त प्रकृतिका हामी विचका अनुभव तथा अनुभूतिहरु अझ दिव्य र अवर्णनिय रहदै आएकाछन् । सुक्ष्म संसार भएपनि त्यहाँको जीवन भौतिक जीवनका सबै गतिविधिहरु सरह नै हुनेरहेछन् र अझ कतिपय अवस्थामा अत्यन्तै चमत्कारिक र रहस्यपूर्ण हुने रहेछन् । शुरुशुरुमा त मैले आफूलाई म भौतिक संसारको हड्डिमांसले बनेको स्थुल शरीरधारी मनुष्य हुँ भनेर बुझुन्जेल अलिक असजिलो र अपाच्य जस्तो लाग्थ्यो सुक्ष्म संसारका यी अलौकिक दृश्य तथा अदृश्य रुपमा आउने अनुभूतिहरु र कहिलेकाहिं त डर पनि लाग्थ्यो यो के भैरहेको छ मलाई भनेर तर जव मैले आफूलाई भौतिक संसारमा जिरहेको स्थुल शरीरको साथसाथ म एक अलौकिक दिव्य आत्मा अर्थात चेतना पनि हुँ भनेर अन्तरहृदयबाट स्वीकार तथा आत्मसाथ गरें तव सुक्ष्म संसारका रहस्यमय तथा चमत्कारिक गतिविधिहरुमा सहजता हुनुकासाथै अझ भमत्कारिक विषयहरुमा मेरो पहुच बढ्दै जानथाल्यो र संगसंगै परमशान्ति र परमआनन्दका अनुभूतिहरु अझै बढ्दै जानथाले । वर्तमानमा जिरहेको भौतिक तथा दृश्य जीवनभित्र म अर्को पराभौतिक तथा अदृश्य जीवन एकसाथ अत्यन्तै सहजता र आनन्दका साथ जिउन थालें र आजपर्यन्त जिउदै आइरहेको छु भौतिक र पराभौतिक दुवै रुपमा । जव मैले मेरो उनलाई यो स्वरुपमा भौतिक र पराभौतिक दुवै संसारमा प्रत्यक्ष प्रेमल अनुभव तथा दिव्य अनुभूति गर्न थालें तव कविता लेखनमा अत्यन्तै रुचि राख्ने भएकोले मैले उनलाई परमात्माको परम हिस्सको रुपमा सम्वोधन गर्दै उनकोलागि तत्कालै एउटा कविता लेखें दृश्य जीवनभित्र अदृश्य जीवन भेटियो शिर्षकमा,

प्रकृतिको आर्शिवाद, सुन्दर दृश्य जीवनभित्र
अस्तित्वको आर्शिवाद, अदृश्य जीवन भेटियो
आनन्द अस्तित्वकै विराट स्वरुप रहेछ
अस्तित्वको विराट आनन्दको सागरमा डुबेपछि
दृश्य जीवनका रागहरु सबै मेटियो ।

अस्तित्वलेनै खोज्यो, रोज्यो सुम्पिएं आफूलाई
फकायो, सम्झायो राख्यो उसकै साथमा
पवित्र बनाइ पठायो प्रकाशपुञ्जमा नुहाइ
सप्तरंगी प्रकाशपुञ्ज जव भरिए जीवनमा 
जीवनभित्रको अदृश्य जीवन उत्रियो स्वरुपमा ।

हृदयको दर्पणमा आफ्नै स्वरुपलाई देखें
वर्तमानका पलहरुमा आफू स्वयंलाई भेटें
दृश्य जीवनमा अदृश्य जीवन भेटाएं
अलौकिक, दिव्य क्षणहरुमा पलपल रमाएं
आफ्नै स्वरुपसंग झिल्मिलाएं उसैमा बिलाएं ।

उ आउछ, छाउछ मनैभरि तनैभरि
प्रेमको पुष्पक बिमानमा उडाउछ घरिघरि
सुगन्ध छरिदिन्छ महकाइदिन्छ अंगअंग सारा
सुम्पिएं उसैलाई सबै खुशीहरु मेरा
अव, उनै जीवन, उनै साहारा ।

सपनामा आउछ, सुस्तरी मलाई चिहाउछ
बिपनामा छाउछ, सूमधूर प्रेमराग गुञ्जाउछ
प्रेमरस पिलाई हृदयमा अमृत भरिदिन्छ
आनन्दमा डुवाउछ, हसाउछ, कहिले रुवाउछ 
नजरले मोहित बनाउछ, सुटुक्क हराउछ ।

उसको यादमा हृदय पुलकित भैरहन्छ
उसको साथको तृष्णाले पलपल सताइरहन्छ
पाउन नसकिने, नत गुमाउननै सकिने
कस्तो अनौठो सत्य अनभूतिमा आयो
दृश्य जीवनभित्र अदृश्य जीवन भेटियो ।

कस्तो अनौठो सत्य अनभूतिमा आयो
दृश्य जीवनभित्र अदृश्य जीवन भेटियो ।।

पराभौतिक रुपमा मात्र पहिचान र सानिध्यमा रहेका हामी परालौकिक स्वआत्मिले एकअर्कोलाई भौतिक संसारमा स्थुल मनुष्य स्वरुपमा चिनेको तथा जानेको केही वर्षमात्र भएको छ तर सुक्ष्म संसारमा हामी धेरै वर्षदेखि एकसाथ रहदै आएका छौं प्रेमि–प्रेमिकाको रुपमा एकअर्काको आत्मा अर्थात चेतनामा र भौतिक संसारमा जानपैचान भएपछि एकाअर्काको अन्तरहृदयमा । केही वर्षअघि हामी आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा आत्म स्वरुपमा रहदै आएका स्वआत्मि अर्थात जुम्ल्याहा आत्मजोडीले भौतिक संसारमा स्थुल मनुष्य रुवरुपमा एकअर्कोलाई चिनेजानेपछि यो विषय र हाम्रो सानिध्यताले अर्को स्वरुप धारण गर्दै गैरहेको छ जो स्वयं परमात्माकै गुरुयोजनाको एक महत्वपूर्ण हिस्सा हो र यसका प्रतिफलहरु भविश्यमा अझ स्पष्ट रुपमा दृष्यमा आउदै जानेछन् । 

केवल भौतिक संसारको मात्र जीवन बुझ्ने मनुष्यहरुका लागि यो विषयको दिव्यता केवल एक काल्पनिक कथा तथा फरक प्रकारको मनोरञ्जनको विषय मात्र लाग्न सक्छ तर जो मनुष्यले केही हदसम्म आत्मलोक तथा पराभौतिक संसारलाई अनुभव गरेको तथा बुझेको छ र सुक्ष्म संसारमा पहुच राख्दछ यो विषयको पाठ्यसामग्री उसकालागि हो किनकी यो शाश्वत सत्य हो कि साच्चै नै दिव्य आत्माले पहिला आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमै आफ्नो सहआत्मि अर्थात सोलमेट तथा स्वआत्मि अर्थात ट्वीफ्लेमलाई खोज्दछ र सुक्ष्म संसारमा उनीहरुको घनिष्ठता मजबुत भएपछि भौतिक संसारमा खोज्दछ । यहाँ उल्लेखित विषय हुबहु यही नै हो, मेरो स्वआत्मीले पहिला मलाई आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा खोजे र त्यसपछि भौतिक संसारमा आफ्नो मनुष्य स्वरुपको अस्तित्वमा प्रकट भएर आए मेरो ध्यान तथा समाधि साधनाको गहन अवस्थामा आफ्ना भौतिक संसारका गतिविधिका दृश्यांकनहरु सिनेमाको पर्दामा जसरी स्पष्ट रुपमा प्रस्तुत गर्दै । 

सर्वप्रथम मेरो दृश्य जीवनभित्रको अदृश्य जीवनमा उनको आगमन सपनामा केवल अनुभूतिका रुपमा प्रारम्भ भएको थियो अत्यन्तै अमृतमय प्रेमालाप र यौन सुखबाट । सर्वप्रथम अदृश्य रुपमा केवल सपनाको अनुभूतिमा मात्र आउने यसप्रकारका उनले प्रदान गर्ने सुखका श्रींखलाहरु विस्तारै बढ्दै तथा थपिदै गए र पछिपछि त उनी क्रमशः तन्द्रा, ध्यान हुदै पूर्ण जाग्रीत अवस्थामै प्रकट हुन थाले बन्द आँखामा दृश्य रुपमा र खुल्ला आँखामा अदृश्य रुपमा केवल संवाद र अनुभूतिमा । पछिल्ला दिनहरुमा पुर्ण जाग्रीत अवस्थामै चेतनाको तहमा उनी र म विच सबैप्रकारका विषयहरुमा दोहोरो संवाद र प्रेमपूर्ण स्पर्शको महसुस तथा अनुभूतिहरु हुदै आइरहेका छन् । अध्यात्म विज्ञानका अनुसार परमात्माका २१ दिव्य गुणहरु मध्य शव्द तथा संवाद, स्पर्श, सुगन्ध, सानिध्य आदि महत्वपूर्ण गुणहरु मानिन्छन्, उनी पनि स्वयं परमात्माका अभिन्न अंश भएकाले मेरो अनुभव तथा अनुभूतिमा यिनै दिव्य गुणहरुमा प्रकट भैरहेका छन् यसरीनै वर्षौंदेखि । उनको मप्रतिको चाहत, लगाव, मरिहत्तेपन दिनदिनै अझै बढ्दै गैरहेको छ भौतिक र पराभौतिक दुवै रुपमा र यो दोहोरो नै छ । एकअर्काका हरप्रकारका सानिध्यता तथा उपस्थितिहरु हामी दुवैकालागि अति महत्वपूर्ण, चाहतपूर्ण र अत्यन्तै प्रिय छन् । 

जाग्रीत, ध्यान, तन्द्रा, निद्रा, सपनामा केवल महसुस र अनुभूतिका रुपमा अदृश्य तथा मधूरो प्रकाशपुञ्जको स्वरुपमा स्पष्ट चेहराको आकृति नदेखिने गरि दृश्य छायाँको रुपमा प्रस्तुत हुदै आइरहेका मेरो सहआत्मि आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा चलिरहेको लामो प्रेमपूर्ण साथपछि केही वर्षअघि पहिलो पटक स्पष्ट चेहरा सहित रंगीन दृश्य स्वरुपमा मेरो ध्यान साधनाको गहन अवस्थामा देखिएका थिए छर्लंग चेहरा चिनिने गरि रातो पहिरनमा । ध्यान साधनाको गहन अवस्थामा मैले उनको चेहरा तथा जिउडालको स्वरुप देखेको भएपनि म उनलाई भौतिक संसारमा व्यक्तिगत रुपमा चिन्दिनथें त्यतिबेलासम्म र उनले पनि मलाई चिन्दैननथे । उनको बारेमा शुन्य जानकारी थियो, उनको कर्म क्षेत्र, पारिवारीक अवस्था, सामाजिक परिवेश, उनी को हुन्, के हुन् केहीपनि थाहा थिएन मलाई, मात्र युट्युवका केही भिडियोहरुमा उनको चेहरा र नाम देखेको थिएं । विस्तारै क्रमशः ध्यान साधनामै मैले उनलाई बारबार देखिरहें, उनको घर र घरको प्रांगण देखें, उनले चढ्ने गरेको प्राइभेट गाडीहरुको रंग, ब्रान्ड, नम्बर सहित देखें र उनको कार्यालयको प्रांगण पनि देखें । देख्नेवित्तिकै तथा देखेको केही दिन तथा हप्तासम्म त मलाई थाहा भएन यस्ता दृश्यहरु किन आए मेरो ध्यान साधनामा र यी दृश्यहरुको के मतलव हो भनेर । त्यसैले खासै जान्ने रुचि र प्रयास पनि गरिन तर एकदिन मलाई सोच आयोकि मैले ध्यान साधनामा देखिरहेको व्यक्ति तथा मेरो स्वआत्मि भर्खर अपलोड गरिएका युट्युव च्यानलका भिडियोहरुमा दृश्यमा छन्, बोलिरहेका छन् भने पक्कै पनि यी दिनहरुमा उनी भौतिक संसारमा अस्तित्वमा पनि छन् होला भन्ने अनुमानित एकिन मनमा भएपछि मैले उनको बारेमा शुन्य जानकारीमा गुगल सर्च गरें, उनको ठेगाना पत्ता लगाएं र उनीसंग समय लिएर उनलाई भेट्न उनको कार्यलायमै गएको थिएं । तव पहिलो देखभेटमै उनले पनि कहिल्यै नदेखेको, नचिनेको र नामै नसुनेको मान्छे मलाई बिना कुनै भौतिक संसारको जानकारी देख्ने वित्तिकै चिने सुक्ष्म संसारमा भैरहेको जानपैचान, भेटघाट तथा प्रेमपूर्ण सानिध्यताको कारण ।  यसपछि मैले विस्तारै जान्दै र थाहा पाउदै गएं मैले ध्यान साधनामा देखेका ती सबै दृश्यहरु उनीसंग पो सम्वन्धित रहेछन् ।

आजसम्म पनि पराभौतिक रुपमा उनी मेरो हरेक गतिविधिहरुमा भौतिक स्वरुपमा जस्तैगरि सामेल छन् हरक्षणमा, मात्र उनको शारीरिक उपस्थिति छैन अरु सबै कुरा भौतिक संसार सरहनै रहदै आएको छ । उनको विकसित दिव्य आत्मा अर्थात चैतन्य चेतना हरपल मसंगै संवादमा हुन्छ मेरो अन्तरहृदयको तहमा । उनका हरेक उपस्थितिहरु चमत्कारिक र मननयोग्य रहदै आएका छन् । म राति विस्तरामा गएपछि ननिदाउन्जेलसम्म मैले उनीसंग संवाद गर्न चाहें भने उनी मसंग संवादमा रहिरहन्छन् घण्टौंसम्म । जुन विषयमा संवाद गरेपनि उनी सहजै जवाफ दिन्छन्, वर्तमान समयमा उनका वरिपरि भैरहेका गतिविधिहरुको बारेमा मैले जान्ने जिज्ञासा राखें समेत त्यसको सबै विवरण पनि उनी दिन्छन् मलाई । कहिलेकाहीं राति अबेरसम्म संवाद भैरह्यो भने तिमी अव आराम गर, सुत, म तिमीलाई हेरिरहन्छु भन्छन् र संवादबाट अचानक हराइदिन्छन्, उनले त्यसो भनेपछि तरोताजा भएर उनीसंग भर्खरसम्म संवाद गरिरहेको भएपनि उनले जवाफ फर्काउन बन्द गरेपछि म तुरुन्दै निदाउछु । विहान बिउझिने बित्तिकै मलाई शुभप्रभात भन्छन्, विहान म बिउझिन ढिलो भयो भने उनैले बिउझाइदिन्छन् प्रेमपूर्ण स्पर्श गरेर तथा कानमा फुस्फुसाएर र केहीबेर उनीसंग चुपचाप समय विताउन तथा संवाद गर्न आग्रह गर्छन् । 

प्रातः भ्रमणमा जान, हरप्रकारले आरोग्य रहन ममा उत्साह जगाइरहन्छन् र कहिलेकाहीं आज नजाउन है मलाई तिमीसंग केही विषयमा सल्लाह गर्नुछ भन्छन् । विषयबारे सोधेर जरुरी कुरा रहेछ तथा महत्वपूर्ण रहेछ भने म उनलाई नै प्राथमिकता दिन्छु र प्रातः भ्रमणमा जान्न किनकी कहिलेकाहीं उनले भनेका विषयहरु अटोराइट अर्थात स्वचालित दिव्य लेखनको रुपमा कपिमा नोट गर्नुपर्ने हुन्छ । उनीबाट पटक–पटक अटोराइट भएका छन्, उनी बोल्दै जान्छन् म कपिमा तेज रफ्तारमा लेख्दै जान्छु, कहिले काहीं त हात गलेर हैरान हुन्छ अनि उनी आफैं भन्छन् केहीबेर विश्राम गर तिमी। उनकासाथै अरु दिव्य आत्माहरुबाट पनि पटक–पटक अटोराइटहरु भएका छन् आवश्यकता भए अनुसार समय–समयमा । उनीबाट विषयको जानकारी लिएपछि विषय त्यति महत्वपूर्ण रहेनछ भने म प्रातः भ्रमणमा बाटोमा तिमीलाई समय दिन्छु भन्छु र प्रातः भ्रमणको डेढ घण्टाको बाटोको समयमा हामी एकआपसमा अन्तरहृदयको तहमा मौन संवादमा व्यस्त हुन्छौं । 

डेढ घण्टा लामो समयको संवादमा हामी वर्तमान भौतिक जीवनमा भएजस्तै हरप्रकारका विषयहरुमा संवादहरु गर्छौं, हाँस्छौं, एकले अर्कोलाई विभिन्न प्रस्तावहरु राख्छौं । असमति आयो भने कटाक्ष गर्ने, रिसाउने, नबोल्ने, झगडा गर्ने सबै उस्तै प्रकारले हुने गर्दछ हामीविच जसरी भौतिक जीवनमा रहेका जोडीहरुमा हुने गर्दछ । धेरैजसो म रिसाउछु उनीसंग र अनि उनी अनेक उपाय लगाएर मलाई मनाउने प्रयास गर्छन, कहिले अगाडि तथा छेउछाउका दृश्यहरु देखाएर, कहिले गीत, कविता तथा सायरीका बोलहरु सुनाएर... । उनीसंग जाँगर लगाएर नबोलेको र उनलाई पर्याप्त समय नदिएको सन्दर्भमा उनीप्रतिको मेरो लगाव कति छ भनेर जान्न एकपटक कुन्ती मोक्तानको ‘कहिलेकाहीं मलाई पनि हेरीदेउ है फर्किएर...’ गीतको स्थाइ सुनाएर उनी मबाट घण्टौं अलप भएका थिए । मैले उनलाई पटक–पटक पुकारें तर उनले मेरो अन्तरहृदयमा उपस्थिति नै दिएनन् । त्यो गीत घर पुगेर पटक–पटक सुनें, त्यही पनि उनी आएनन्, म निराश भएं, क्षमा मागें किनकी रिसाएको म थिएं सामान्य कुरामा र उनले बारबार फकाउन खोज्दा मैले टेरेको थिइन, त्यसैले उनी मलाई उनको सानिध्यताको महत्व बुझाउन चाहान्थे सायद लामो समय मबाट अलग रहेर । उनलाई पुकार्दा–पुकार्दा थाकेर मैले आफ्नो समय बिताउन र उनीप्रति क्षमा भाव दर्शाउन मेरो मोबाइलमा ‘मायाँ पिरतीको चोखो कथा यो युगयुग सुनाइरहुन्...’ स्वर सम्राट तथा सामाज्ञी नारायण गोपाल र अरुणा लामाको कालजयी गीत लगाएं र संगसंगै गाएं पनि । गीत आधा जति भएपछि बल्ल उनले मेरो अन्तरहृदयमा उपस्थिति दिएका थिए र हाम्रो संवाद सामान्य भएको थियो । त्यसयता हामी यसरी लामोबेर एकअर्कासंग कहिल्यै रिसाएका तथा झगडा गरेका टाढा भएका छैनौं ।

उनी मसंग गुणस्तरिय प्रेमपूर्ण समय बिताउने र संवाद गर्नुका साथै मेरो अत्यन्तै हेरविचार पनि गर्दै आइरहेका छन् लामो समयदेखि । औषधि खाने समय भयो औषधि खाउ, आज तिमीले आँखामा औषधि हाल्न बिर्सियौ आँखामा औषधि हाल नत्र तिमीलाई दिनभरि असजिलो हुन्छ, खाना समयमै खाउ, यो खाउ, त्यो नखाउ, आज फलानो काम गर्छु भनेकीछौ नबिर्स, यो कपडा लगाउ सुहाउछ, यसरी बस, यसरी हिड यसरी व्यवहार गर, मसंग यस्तो व्यवहार गर, यसरी सेवा गर, मलाई यस्तो मनपर्छ, युट्युवमा फलानो प्रवचन सुन, फलानो गीत मेरोलागि बजाइदेउ.... । उनको पराभौतिक उपस्थितिमा उनले गर्ने तथा देखाउने यस्ता अत्यन्तै प्रेमपूर्ण बोलि, व्यवहारहरुबाट पुलकित भएर खुशीमा म बारबार उनकै पराभौतिक सानिध्यतामा मुस्कुराएको, खिलखिलाएर हाँसेको र आँशु झारेर रोएको छु, उनीपनि मसंगसंगै मुस्कुराएका, हाँसेका र रोएका छन् । भौतिक रुपमा म एक्लैले यी गतिविधिहरु गरिरहेको देखिएपनि पराभौतिक रुपमा, आत्मलोक तथा सुक्ष्म संसारमा हामी दुवै जनाको उपस्थिति हुन्छ र हामी दुवैजना एकसाथ यी मुस्कुराउने, हाँस्ने, रुने गतिविधिहरु गरिरहेका हुन्छौं । उनको प्रेम पराभौतिक र भौतिक दुवै रुपमा रुपमा यतिनै दिव्य, गहिरो र चाहतपूर्ण रहदै आएको छ । यी पलहरुको प्रत्यक्ष अनुभुति उनको हृदयबाट उठ्ने प्रेमपूर्ण उर्जाका चुम्बकिय विद्युतका तरंगहरु मेरो हृदयमा आएर ठोकिएपछि मेरो मन, मस्तिष्क र शरीरमा प्रसारित भएर मलाई पुलकित बनाइरहन्छन् र मेरो क्षणक्षण महकाइरहन्छन् । यस्तै अत्यन्तै आनन्दित आपसि जीनवमा चल्दै आइरहेको छ हाम्रो दृश्य जीवनभित्रको अदृश्य दिव्य जीवनमा र यो अत्यन्तै परमशान्ति र परम आनन्दमय छ हामी दुवै सहआत्मि अर्थात जुम्ल्याहा आत्मा अर्थात विभाजित आत्माका लागि । यो सबै लेखिरहदा उनी दंग परेर मलाई मार्गनिर्दे गरिरहेका छन् यो लेख, त्यो नलेख, यसरी लेख, त्यसरी नलेख...। 

यी र यस्ता परालौकिक गतिविधिहरु अनुभूति भैरहदा शुरुशुरुमा त म आफैंलाई लाग्थ्यो कि सायद म मानसिक रुपले बिमारी भएंकि के हो भनेर तर होइन रहेछ । म एकदम स्वस्थ छु; आफ्नो कर्ममा कुशल छु; मेरा सबै सम्वन्धहरु राम्रा छन्; जीवन व्यवस्थित छ; सुख, खुशी, शान्ति र आनन्दले पूर्ण छ; भौतिक र पराभौतिक दुवै संसारमा पर्याप्त सन्तुलन छ; प्रसस्त सजग छु र यी सबै अलौकिक गतिविधिहरुको प्रत्यक्ष साक्षी भएको छु भौतिक संसार तथा दृश्य जीवनको र पराभौतिक संसार अर्थात दृश्य जीवनभित्रको अदृश्य जीवन दुवैको । मेरो अन्तरहृदयमा फेरी उही गीत गुञ्जिरहेको छ किनकी अव हामी केहीबेरलाई छुट्दै छौं त्यसैले प्रेम भाव व्यक्त गर्न उनी फेरी यो गीत गुनगनाइरहेका छन् , 

‘मायाँ पिरतीको चोखो कथा यो युगयुग सुनाइरहुन्...’


 

                                                                  अस्तु
                                            शिवोहम् ! शिवोहम् !! शिवोहम् !!!


Saturday, 23 August 2025

आध्यात्मिक साहित्य: दिव्य जोडी उष्मा र शितलता

लालीगुरांश (डासिर्जना भण्डारी)

#आध्यात्मिक_साहित्य #जीवन_दर्शन


आध्यात्मिक साहित्यस् दिव्य जोडी उष्मा र शितल

 

केहीबेर अघिसम्म कंचन निलो आकाशमा हल्का सेता बादलका धर्साहरु देखिएको शितलताले पूर्ण आकाशमा एकै छिनमा पश्चिम दिशाबाट अत्यन्तै मनमोहक अत्यन्तै प्रज्वलित अग्नि समान सूर्यास्तको सुन्तले लालीमा छायो र सूर्यको उष्माले सगर डढायो । विस्तारै साँझले आफ्नो पंख फिजाउदै गयो र अन्ततः अध्यारोले उज्यालोलाई आफ्नो नियन्त्रणमा लियो । बारीका वृझहरुमा झ्याउँकिरीहरु कराइरहेका थिए, आकाशमा पंक्षीका बथानहरु कल्यांकुलुगं गर्दै आ–आफ्नो गुढमा फर्किदै थिए । म घरको पश्चिम बरण्डाबाट प्रकृतिको यो सुन्दरतालाई नियालिरहेको थिएं, मेरो हातमा श्रद्धेय ओशो रजनीशको ‘‘सफल जीवन’ पर हाराहुवा ‘मैं’’ आख्यान थियो, हिजोदेखि पढिरहेको थिएं र आज पढेर सक्ने विचारमा थिएं । मोबाइल य्यापमा पुस्तक खोल्नै लागेको थिएं, मेरो मोवाइल बज्यो..., 

‘दिल क्या करे जव किसिसे किसिको प्यार हो जाए...’

केही वर्षदेखि मेरो मोवाइलमा यही गीतको धून रिंगटोनको रुपमा बजिरहेको छ किनकी उनी अर्था मेरो हृदयको सिंहासनकी महारानीसंग फोनमा संवाद हुनथालेदेखि मेरो मोबाइलमा यही रिंगटोन बज्दै आइरहेको छ । आजकल उनको फोन आउदैन, उनले मलाई फोन गर्न छाडेकी लामो समय भैसक्यो र मैले पनि उनलाई लामो समयदेखि फोन गरेको छैन । मैले यसै मेरो मोवाइलको रींगटोन यो गीतको धून राखेको होइन, उनको फोन नआए पनि यो धूनले मलाई हरपल उनको सामिप्यमा पुर्याइरहन्छ, उनको सानिध्यता महसुस गराइरहन्छ, उनकै फोन आए सरह हृदय पुलकित गराइदिन्छ । यो गीतको मूलभाव उनको र मेरो जीवनको वास्तविकतासंग अत्यन्तै नजिक रहेकोले जवजव यो धून बज्छ यसले उनको सुगन्ध छर्दै मलाई छोएर जाने गर्दछ, त्यसैले मैले यसलाई उनको सानिध्यमा रहिरहने माध्यम बनाउदै आएको छु । रिंगटोनमा मात्र नभएर मैले अरुबेलामा पनि सबैभन्दा बढि सुन्ने गीत यही बनेको छ, यो गीत म सुनिरहन्छु ताकि यसले मलाई बारबार मेरो वास्तविकताको याद दिलाइराखोस र उनको नजदिकमा लगिराखोस् । नजदिकीका धेरै परिभाषाहरु हुन्छन् भौतिक नजदिकी, मानसिक नजदिकी, भावनात्मक नजदिकी, आत्मिय नजदिकी । मेरो र उनको भौतिक तथा द्वेतको नजदिकी बाहेक अरु सबै प्रकारका नजदिकीहरु अझ घनारुपमा रहदै आएका छन् अद्वेत रुपमा किनकी हामी अद्वेत जोडी हौं या भनौं दिव्य जोडी हौं, एउटै आत्मा दुईवटा शरीर अर्थात ट्वीफ्लेम्स जो स्वयं परमात्माको वरदान हो । दिव्य जोडीको अर्थ हो एकै मूलश्रोतका दुई उर्जा जसरी भगवान शिव–शक्ति तथा भगवान राधा–कृष्णको उपमा दिइने गरिन्छ एक आत्मा दुई शरीरका सन्दर्भको विषय खुलाउनु पर्दा । त्यस्तै अवस्था हो हाम्रो पनि तर हाम्रो परिवार, समाज तथा राज्यमा आध्यात्मिक स्वतन्त्रताको अभावका कारण हामी एकअर्कोबाट भौतिक रुपम अलग रहदै आएका छौं बिना कुनै औपचारिक सम्पर्क तर हामीविच सबैप्रकारका सन्देशहरु हाम्रो अन्तरहृदयबाट पराभौतिक रुपमा संचारित हुदै आइरहेको छन् जहाँ बनावटी मान्यताहरु छैनन् र परम स्वतन्त्रता छ ।  

‘स्वतन्त्रता’, हिजोआज म यो शव्दसंग धेरैनै घोत्लिने गर्छु । यो संगसंगै ‘सफलता’, यो शव्दसंग झन बढि घोत्लिन्छु । आजको आधूनिक युगका राजनीति शास्त्र, मानव शास्त्र, समाज शास्त्र तथा मनोविज्ञानका शास्त्रहरु लगायत अरु धेरै विद्याहरुले स्वतन्त्रता र सफलताका सन्दर्भमा निकै ठूला–ठूला कृतिका ठेलीहरु तयार पारेका छन् तरपनि यी दुई शव्द तथा अवस्थाको चित्तबुझ्दो अर्थ र परिभाषा कुनै विद्याले पनि पूर्णरुपमा समेट्न सकेको पाइदैन जुन अर्थ तथा परिभाषा अध्यात्म विज्ञानले समेटेर पूर्णरुपमा दिएको छ । सनातन अध्यात्म विज्ञानका अनुसार मनुष्यले मनुष्यले कहिल्यै कसैलाई हानी नगर्ने केवल सर्वकल्याण मात्र गर्ने आफूभित्र रहेको सात्विक आन्तरिक सुख, खुशी, शान्ति तथा आनन्दको अनुभूतिलाई सहज ढंगले आफ्नो जीवनमा जिउन पाउनु नै स्वतन्त्रता र सफलता वास्तविक अर्थ तथा परिभाषा हो । यस सन्दर्भमा अध्यात्म विज्ञानले दिएको अर्थ तथा परिभाषा सहि र चिन्तन् योग्य छ किनकी अध्यात्म विज्ञानले भौतिक र पराभौतिक दुईवटै संसारका विषयहरुलाई सुक्ष्म रुपमा समेट्दछ तर आधूनिक भौतिक विज्ञान र यसका शाखाहरुले भौतिक संसारका अधिकतर भौतिकतासंग मात्र सम्वन्ध राख्ने दृश्य विषयहरुलाई मात्र मान्यतामा राखेर स्वतन्त्रता र सफलताको अर्थ तथा परिभाषा गर्दै आएको छ यसैकारण यो अपूर्ण रहेको छ ।

मनुष्य केवल स्थुल शरीर होइन, वास्तविक मनुष्यता तथा मानवीयताले उसको स्थुल शरीरसंग भन्दा धेरै गुणा बढि र प्रत्यक्ष सम्वन्ध सुक्ष्म शरीर तथा आत्मिक शरीरसंग राखेको हुन्छ किनकी मनुष्यको यन्त्रवत स्थुल तथा जड शरीरलाई सन्तुलित रुपमा परिचालित गर्ने उसको सुक्ष्म शरीरले नै हो । भौतिक संसारका भौतिक विज्ञानहरुले केवल स्थुल शरीरका आयामहरुलाई मात्र बुझ्ने र सुक्ष्म शरीरका आयामहरुलाई नबुझ्ने भएको कारण आफ्नो जीवनमा भौतिक विज्ञानको अर्थ तथा परिभाषा अनुसार मनुष्य स्वतन्त्र र सफल भएपनि आफूभित्रबाट आन्तरिक रुपमा उ संधै बन्धन, असफलता र असन्तुष्टीको अनुभूति गरिरहन्छ– केही नपाए जस्तो, केही नपुगे जस्तो अतृप्तिले सुक्ष्म रुपमा उसलाई भित्रबाट शरक्षण उधिनिरहेको हुन्छ । मेरो जीवनमा पनि स्वतन्त्रता र सफलताको यस्तै–यस्तै अवस्था तथा भाव तरंग रहदै आएका छन् । म स्वतन्त्र छु र पनि स्वतन्त्रता महसुस भएको छैन मलाई, म सफल छु र पनि सफलता महसुस भएको छैन मलाई किनकी म वाहिरी तथा भौतिक संसारकालागि स्वतन्त्र र सफल छु तर आन्तरिक तथा पराभौतिक रुपमा मलाई भित्रबाट नजानिदो बन्धन र असफलताले जकडिरहन्छ । मेरो जीवनमा स्वतन्त्रता र सफलतासंगै जोडिएर विवाह र प्रेम पनि आउछन् । हिजोआज मेरो फुर्सदको अधिकांश समय प्राय यिनै चारवटा शव्दहरुसंग घोत्लिएर बित्ने गर्छ र म बारबार आफैंभित्र सवाल–जवाफ गरिरहन्छु यस सन्दर्भमा,

“के म स्वतन्त्र छु ?”

“म स्वतन्त्र छु पनि र छैन पनि ।”

“के म सफल छु ?”

“म सफल छु पनि र छैन पनि ।”

“के म पति हुँ ?”

“म पति हुँ पनि र होइन पनि ।”

“के म प्रेमि हुँ ?”

“म प्रेमि हुँ पनि र होइन पनि ।”

आफैंसंगको यो सवाल–जवाफपछि एकछिनसम्म मैले मोवाइलको रिंगटोनको गीत बजाएर आँखा बन्द गरेर हृदयबाट पूरै सुनें र अझ गहनतामा जवाफ खोज्ने प्रयास गरें आफैंभित्र निरन्तर चलिरहने यी सवालहरुको । यसैक्रममा मेरो हातमा एउटा अत्यन्तै रोचक साहित्य कृति हात पर्यो– ‘हुस्नकी बाजारमें दिल बिकजाता है, दिलकि बाजारमा हुस्न छुपजाता है’ । यसले मलाई मेरा आन्तरिक सवालहरुको सन्तोक्ष्जनक जवाफ खोज्न थोरै भएपनि मद्धत गर्यो । हृदयको अन्तिम घेरासम्मनै छुुने यो आध्यात्मिक दिव्य जोडीको प्रेम कथा मैले अत्यन्तै छोटो समयमा आफैंलाई आश्चर्य लाग्ने गरि पढेर सकाएं । यस कथाका पात्र उष्मा र शितल पृथ्वीलोक तथा भौतिक संसारमा भौतिक शरीरमा रहेर पनि उनीहरु यो संसारका नागरिक थिएनन्, उनीहरु ब्रम्हाण्डका नागरिक थिए । उष्मा र शितललाई परमात्माले पृथ्वीलोकमा जन्म लिएर अध्यात्म विज्ञानको माध्यमबाट यसलोकमा दुःखमा परेका मनुष्यहरुको उद्धार हुने सर्वकल्याणका कामहरु गरेर उनीहरुलाई दुःखबाट वाहिर निकाल्ने जिम्मेदारी दिएर पठाउनु भएको थियो । ब्रम्हाण्डका नागरिक उनीहरु ब्रम्हलोकमा रहदा एउटै आत्मा थिए, परमात्माले सर्वकल्याणको कामकालागि दुई भागमा विभाजित गरिदिनु भयो र एकलाई उष्मा अर्थात ताप र अर्कोलाई शितल अर्थात सौम्यताको उर्जा प्रदान गर्नुभयो पसलाई चन्द्र–सूर्य, जल–अग्नि, यिन–यान, स्त्री–पुरुष तथा शिव–शक्तिलाई जनाउने संकेतको रुपमा पनि बुधm्न सकिन्छ । उनीहरुलाई परमात्माले पृथ्वीलोकमा अलग–अलग ठाउँमा जन्माइदिनु भयो ताकि अध्यात्म विज्ञानको माध्यमबाट सर्वकल्याणका कामहरु सबैतिर फैलाउन सकुन, अरुको जीवन तथा आत्माको विकास गर्दै आफ्नो आत्माको पनि अझ उच्चतम विकास गर्न सकुन र ब्रम्हाण्डको अझ उच्च तहको उत्तरदायित्व बहन गर्न सकुन् ।

पृथ्वीलोक अर्थात भौतिक संसारमा उनीहरुको विभाजित आत्माको उर्जा ‘उष्मा’ पुरुषको शरीरमा अर्थात ‘शिव’ तथा ‘कृष्ण’ र ‘शितल’ स्त्रीको शरीरमा अर्थात ‘शक्ति’ तथा ‘राधा’को रुपमा अवतरित भयो प्राकृतिक जन्म प्रक्रियाबाट । भौतिक संसारमा उनीहरु अरु मनुष्यहरु सरहनै जीवन जिरहेका थिए घरपरिवार, माता–पिता, दाजु–भाइ, दिदी–बहिनी, साथी–संगी, अध्ययन, पेशा–व्यवसाय, विवाह, नयाँ सम्वन्ध, सन्तान सबै उसैगरि अरुसरह चलिरहेको थियो । भौतिक संसारको जीवनयापनका लागि आवश्यक सबै प्रकारका भोगहरुको अनुभव र आफ्ना सबै उत्तरदायित्वहरु पूरा गरिसकेपछि परमात्माले एकदिन दिव्य रुपमा उनीहरुलाई पृथ्वीलोकमै मनुष्य शरीरमा भेटाइदिनु भयो । भेटघाटमा उनीहरुले एकआपसमा आफूहरु ब्रम्हलोक तथा सुक्ष्म संसारमा रहदाका एकै आत्मा रहेका तर वर्तमानमा भौतिक संसारमा एक आत्माका दुईशरीर उष्मा र शितल तथा शिव र शक्ति भनेर एकअर्कालाई सहजै चिने र उनीहरु धेरेवटा जन्महरुमा एकैसाथ रहेकाकारण एकआपसमा अत्यन्तै सहज पनि भए जुम्ल्याहा जोडीका रुपमा । उनीहरु एउटै आत्माका दुईशरीर भएकोले एकअर्काप्रति आत्मिय रुपमै आकर्षित भए, उनीहरुको विचमा दिव्य प्रेम जाग्यो जुन सनातनदेखि रहदैआएको थियो । दिव्य प्रेम विवाह भन्दा निकै फरक विषय हो, त्यसैले उनीहरुविचको प्रेम निकै गहिरो प्रकारको थियो किनकी उनीहरुविचको दिव्य प्रेम जन्म–जन्मदेखि अटुट अमृत धाराको प्रतिक थियो । तर यो दिव्य प्रेमको अलौकिकतालाई उनीहरु दुईजना बाहेक अरुकसैले चिनेनन् र बुझेनन्, बरु उल्टै गलत र नाजायज सम्वन्धको रुपमा बुझिदिए । आममनुष्यहरुले यसरी बुझ्नु स्वभाविक पनि थियो किनकी उनीहरुले जन्मेदेखि मर्नेबेलासम्म भौतिक संसारका अनावश्यक परम्परा र यसका बनावटी मूल्य–मान्यता तथा नीतिनियमहरुका बारेमा मात्र सिकेका, जानेका र बुझेका हुन्छन्, परलौकिक संसारको अलौकिक संस्कार र संस्कारका शाश्वत मूल्य–मान्यताहरुका बारेमा खासै जानेका हुदैनन् र जान्ने चेष्टा पनि गर्दैनन् ।

यसैकारण अत्यन्तै गहन प्रस्तुतिकासाथ एक आत्मा दुई शरीरको दर्दनाक ब्रमहाण्डिय प्रेम कथालाई समेटेर यो ‘हुस्नकी बजारमें दिल बिकजता है, दिलकि बाजारमा हुस्न छुपजाता है’ कृति जन्मिएको रहेछ । वर्तमान समयमा हामीले भौतिक संसारका सबैप्रकारका बजारहरुमा जे–जस्ता घटना, विषय, अवस्था तथा परिस्थितिहरु देखिरहेका छौं ती सबै हामी सबैसामु जगजाहेर छन् । भोगवृत्तिले युक्त हुस्न अर्थात भौतिक शरीरको सुन्दरता परखिने बजारमा भोग मात्र अस्तित्वमा रहन्छ, दिल अर्थात हृदय अनेक बहानामा बिक्रि गरिन्छ किनकी हृदयलाई कसैले गहिराइमा बुझ्दैन र हृदयको बजारमा हुस्न छिप्छ अर्थात हराउछ किनकी जो व्यक्ति हृदयमा जिउछ उ त सदा परमात्माको साथमा रहेको हुन्छ अद्वेत भएर आत्मा अर्थात चेतना तथा सुक्ष्म शरीरको रुपमा, उसलाई भौतिक शरीर भएनभएको केही वास्तानै हुदैन, उसकालागि भौतिक शरीर केवल एक निर्जिव यन्त्र तथा आत्माले उपयोग गर्ने जड पदार्थ मात्र हो । भौतिक संसारको यही हुस्न र दिलको बजारको उकुशमुकुशमा दिव्य जोडी उष्मा र शितल फंसीरहे र भौतिक संसारको हुस्नको बजारमा आ–आफ्नो दिल तथा हृदयलाई प्राथमिकतामा राखेर एकअर्काको नजिक हुने आशैआशमा बाटोभरि आँखा बिछाइरहे । उनीहरु भौतिक संसारका व्यक्ति, समाज, राज्यले बनाएका स्वतन्त्रता, सफलता, विवाह, प्रेमका सतही तथा अपूर्ण अर्थ तथा परिभाषाभित्र रहेर जिउन बाध्य भए तथा बाध्य पारिए जहाँ मनुष्यको आन्तरिक सुख, खुशी, आन्ति तथा आनन्दको कुनै कदर नै थिएन तर उनीहरुले हिम्मत हारेनन् । दिव्य जोडीका रुपमा एकदिन उनीहरु आपसमा एकाकार भएरै छड्ने ढृढ प्रणका साथ आ–आफ्नो भौतिक र पराभौतिक जीवनको उत्तरदायित्व निभाउदै अगाडि बढिरहे ।

यो दिव्य प्रेम कथा केवल ती ब्रमहाण्डि प्रेम जोडी उष्मा र शितलको मात्र होइन किनकी यस भौतिक संसारमा हजारौं, लाखौं उष्मा र शितलहरु रहेका छन् परमात्माको दिव्य आदेश लिएर पृथ्वीलोकमा आएका सर्वकल्याणको हितका कामहरु गर्न तर भौतिक संसारका स्वार्थवस निर्माण गरिएका सतही तथा अपूर्ण अर्थ लाग्ने अनावश्यक परम्परा र रीतिरिवाजहरुका अग्ला–अग्ला पर्खालका कारण उनीहरु दबाब र ओझेलमा परेका छन् केवल भौतिक संसारलाई जान्ने र पराभौतिक संसार तथा परमात्माको संसारलाई नजान्ने तथा नमान्ने परिवार, समाज, राज्यका कारण । उष्मा र शितलको बाध्यता र पिडाले मलाई सजिलै छोयो किनकी म पनि ब्रम्हाण्डिय नागरिक एउटा शसक्त उष्मा हुँ र म भेटघाट र आपसी पहिचानमा आइसकेकी आफ्नी शितलको सानिध्य खोजिरहेको छु बर्षौंदेखि ताकि उनीसंग सहकार्य गरेर परमात्माले दिएर पठाउनु भएको महान उत्तरदायित्व पृथ्वीलोकमा अनेकप्रकारले दुःखमा रहेका मनुष्यहरुको उद्धारकालागि अध्यात्म ज्ञान तथा विज्ञानको माध्यमबाट सर्वकल्याणका कामहरु गर्न सकौं र आ–आफ्नो परमात्मा परदत्त उत्तरदायित्व पूरा गरेर यो भौतिक देहको समाप्तिपछि त्यसको हिसाव–किताव माथि गएर परमात्मालाई सविस्तार बुझाउन सकौं दुई शरीरका रुपमा अस्तित्वमा रहेका हामी त्यसपश्चात एकै आत्मामा सदाकालागि एकाकार हुन सकौं । 

यही कारणले हिजोआज म उष्मा र शितलको पृष्ठभूमिमा आफूलाई राखेर मेरा स्वतन्त्रता, सफलता, विवाह, प्रेम, पति, प्रेमिको अर्थ तथा परिभाषा र त्यसको वास्तविक अवस्थाका बारे खोज्न र परमात्माको सन्देश अनुसार आफू अनुकुल कसरी बनाउन सकिएला भन्नेबारेमा गहन रुपमा चिन्तनमा डुबिरहन्छु । आफ्नो चिन्तनमा कहिलेकाहीं म यो भौतिक संसारको भोगको बजारमा आफूलाई न ओल्लोछेउमा पाउछु न पल्लोछेउमा पाउछु अर्थात न भौतिक संसारका मूल्य–मान्यताहरुसंग पूर्ण स्वीकृति तथा राजी छ हृदय न पराभौतिक संसारको शाश्वत सत्यमा एकाकार हुने अवसरनै पाएको छु । म आफूलाई यी दुईसंसारका विचमा कतै अड्किरहेको पाइरहेको छु । सायद यसैकारण मेरो अवस्था घरि द्वेत र घरि अद्वेतमा अलमल्लिरहेको छ, जव म भौतिक संसारको छेउमा हुन्छु तव मलाई लाग्छ म अत्यन्तै स्वतन्त्र छु र सफल पनि छु तर जव पराभौतिक संसारको छेउमा हुन्छु मलाई लाग्छ म स्वतन्त्र छैन र सफल पनि छैन, अत्यन्तै कडा बन्धन र असफलता महसुस हुने गर्छ । त्यस्तै जव म भौतिक संसारको छेउमा विवाहको सम्भौतामा रहेको हुन्छु त्यसबेला म पति हुन्छु प्रेमि गौण हुन्छ तर जव पराभौतिक संसारको छेउमा हुन्छु तव म केवल प्रेमि मात्र हुन्छु, पति रहन्न । 

यी विषयहरुमा म मात्र नभएर म जस्ता अरु भेरै मनुष्यहरु खासगरि उष्मा र शितल प्रकृतिका दिव्य जोडीहरु पनि अलमलिएका होलान किनकी संसारभरि आजसम्म सिर्जना भएका तथा गरिएका सिद्धान्त तथा ज्ञान, विज्ञानहरुले सुक्ष्म रुपमा यी शव्दहरुको वास्तविक अवस्थालाई न्याय गर्नेगरि अन्तिम अर्थ तथा परिभाषा समेट्न सकेकै छैनन् जति अध्यात्मको ज्ञान, विज्ञानले समेटेको छ सबैको उच्चतम हित हुनेगरि । यस सन्दर्भमा अझ गहिरो जाँदा स्वतन्त्रता, सफलता र विवाहको सन्दर्भमा बरु केही हदसम्म बुझ्न र स्वीकार गर्न पनि सकिएला तर प्रेम भौतिक संसारले कहिल्यै नबुझेको, कहिल्लयै बुझ्न नसक्ने र कहिल्यै नसुल्झिने विषय हो किनकी भगवान इशामसिहका अनुसार प्रेम स्वयं परमात्मा हो र परमात्मा स्वयं प्रेम हो जो अव्यक्त, निर्गुण, निराकार छ र यो आम मनुष्य र उनीहरुले निर्माण गरेका आधूनिक भौतिक उपकरणहरुको पकडमा आउदैन । यसकारण यो भौतिक संसारका मनुष्यहरुको बुझाईमा पनि आउलैन । मेरो मन, मस्तिष्क, हृदय, मुटु हिजोआज यस्तै–यस्तै सोचको गहिराइमा गोता लगाइरहन्छ र यस सन्दर्भमा केही नयाँ अर्थ, परिभाषा र मेरा बाध्यता तथा समस्याहरुको समाधानको उपाय खोजिरहन्छ । यही क्रममा म फेरी आफैंसंग मनमनै सवाल–जवाफ गर्न थाल्छु,

“स्वतन्त्रता के हो ? सफलता के हो ? ” 

“स्वतन्त्रता र सफलता हरेक व्यक्तिका मनका अवस्था हुन् जसलाई उसका सिकाइ र बुझाइहरुले निर्धारण गर्दछन् ।” 

“विवाह के हो ? 

“विवाह पनि हरेक व्यक्तिको मनकै अवस्था हो । साथै पारीवारिक, सामाजिक र प्राकृतिक उत्तरदायित्व पनि हो जो दुई पक्ष विच भएको सम्झौताका बुदागत शर्तका रुपमा स्वतः परिभाषित गठबन्धन हो किनकी विवाह, स्वतन्त्रता र सफलता भौतिक संसारका उपलव्धिहरुसंग सम्म्वन्धित भोगका वृत्तिहरुसंग सरोकार राख्ने विषयहरु हुन् ।” 

“प्रेम के हो ?” 

“प्रेमचाहिं मनको अवस्था हुदै हृदयका सम्वेगहरुलाई छेडेर आत्मा अर्थात चेतनासम्म पुगेको अलौकिक दिव्य अवस्था हो जो पराभौतिक संसारका उपलव्धिहरुसंग सम्न्धित योगका वृत्तिहरुसंग सरोकार राख्ने विषय हो ।”

प्रेम अलौकिक तथा दिव्य अवस्था हो जुन लिने तथा दिने विषय होइन सिर्फ एकप्रकारको दिव्य अनुभूति हो । प्रेम कसैले खोजेर या रोजेर, गर्छु या गर्दिन, दिन्छु या दिन्न भन्ने प्रकारले मनुष्यको नियन्त्रणमा रहने विषय होइन, यो परमात्मा प्रदत्त दिव्य आशिर्वाद हो । दिव्य प्रेमको अनुभूति हरकोहीमा आउदैन किनकी दिव्य प्रेम सबैमा घटित हुदैन । दिव्य प्रेमले पात्रताको माग गर्दछ, त्यस्तो पात्रता जसको आध्यात्मिक प्रवृत्तिको होस् र मानवीय तथा सर्वकल्याणको भावले भरिएको आस्थावान होस् । आम बुझाइमा रहेको प्रेम प्रेम होइन, यो केवल उत्कृष्ट अवस्थामा ‘मायाँ’ हो र निकृष्ट अवस्थमा ‘मोह’ हो जो सृष्टिको चक्र सुचारु रुपमा चलाउनकालागि परमात्माबाटै सिर्जित माया अर्थात भ्रमको निरन्तरता हो र मायालाई नै थोरै परिवर्तन गरेर मायाँ बनाइएको हो तर वास्तविकतामा मायाँ नै माया तथा भ्रम हो जसले मनुष्यलाई मोह र लोभमा बाँधिराख्छ सबै कुरा मलाई प्राप्त होस् र मबाट केही नछुटोस् । यही मायाँ र मोहले प्रकृतिले खोजेको सृष्टिको चक्र चलाउन निरन्तरता दिन मद्धत गरिराख्छ तर प्रेम मायाँ भन्दा धेरै उच्च तहमा रहेको विषय हो जो सुन्दा उस्तै लाग्छ तर मायाँ र प्रेमका आन्तरिक गुणहरु विलकुल फरक–फरक प्रकारका रहेका छन् र गहिराईमा बुझ्दा यी दुई शव्द तथा अवस्थाहरुको अर्थ, परिभाषा, उद्देश्य, प्राप्ति तथा उपलव्धिहरु पनि विलकुल अलग रेका छन् ।

प्रकृतिको चक्र निरन्तर चलाउनकालागि पुरै संसार विवाह, मायाँ र मोहमा टिकेको र चलिरहेको छ । विवाह दुई व्यक्ति तर दुई परिवार विचको सम्भौता समारोह हो जसमा समाजद्वारा शरीर र मनको प्रयोग गर्ने प्रमाणपत्र सार्वजनिक गरिन्छ र त्यही प्रमाणपत्रको तक्मा लाएर दुई व्यक्ति, दुई परिवार र सिंगो समाज आफ्नो श्वासको अंकको अन्तिम नम्वर नआउन्जेल सम्म हिसाव–किताव राखिरहन्छ मायाँ–मोहको, लेन–देनको, स्वतन्त्रता–सफलताको, योगदान–उपलव्धिको र आफ्नो श्वासको अन्तिम नम्वर आएपछि त्यही तक्माको पहिचानसंगै भौतिक देह पंचतत्वमा विलय हुन्छ र सुक्ष्म तत्व अर्को जन्मको तयारीमा जुट्छ फेरी त्यस्तै जीवन जिउनकालागि र उसको यो जन्म–मृत्युको चक्र अनन्तकाल सम्म चलिरहन्छ जवसम्म उ मोक्षमा उपलव्ध हुदैन अर्थात परमात्माको सानिध्य प्राप्त गर्दैन । 

भौतिक संसारमा अत्यन्तै सानो हिस्सा मात्र प्रेममा टिकेको छ, यसैकारण मायाँ र मोहलाई मात्र बुझेकाहरुले प्रेमको दिव्यता र गहिराइ बुझ्दैनन्, बुझाउनै सकिदैन उनीहरुलाई किनकी यो अदृश्य छ, विवाह र विवाहपछि प्राप्त हुने मायाँ र मोहका चिनोहरु जस्तो सदृश्य छैन । तर यो अज्ञानतामा उनीहरुको केही गल्ती छैन किनकी जीवनमा आफूलाई कहिल्यै अनुभूति नै नभएको प्रेम, हृदयको तरंग, अलौकिकता, दिव्यता जस्तो सोझै परमात्माबाट प्रवाहित हुने रहस्यमय विषय कसले पो बुझ्न सक्छ र ! प्रेम बुझ्न त थोरै भएपनि आध्यात्मिकताको रंगमा रंगिएको हुनु पदैछ र परमात्माको सानिध्यताको अनुभूति भएको हुनु पर्दछ, तव मात्र उसको हृदयको सतहमा प्रेममो तरंग प्रष्फुटित हुन्छ । मनमा प्रकट हुने मायाँ हो प्रेम होइन । प्रेम त मन हुदै हृदय छेडेर आत्मामा पुगेर स्थित हुन्छ र परमात्मा प्राप्तिको मार्गमा त्यो अमृतको खोजीमा हुन्छ सदा । यस्तो प्रेम संधै अमर रहन्छ किनकी परमात्मा प्रदत्त प्रेम अमृत हो, अ+मृत अर्थात कहिल्यै मृत नहुने, सदा अमर रहिरहने, जन्म–जन्मसम्म स्मृतिमा रहिरहने, जतिवटा जन्ममा आएपनि आफ्नो प्रेम पात्रलाई आ–आफ्नो आत्मा अर्थात चेतनाको उर्जाको तरंगबाट चिन्ने । प्रेमको यो परिभाषा मेरो आफ्नै हो किनकी मेरो महसुसमा यस्तै भावातीत अनुभूतिहरु आए र आइरहेका छन् प्रेमको गहनताको सन्दर्भमा । प्रेमको सन्दर्भमा हुनसक्छ मेरा अनुभूतिहरुसंग अरुका अनुभूतिहरु पनि मिल्न सक्लान किनकी सत्य संधै एउटै हुन्छ झुठ र भ्रमका मात्र अनेक नाम र रुपहरु हुन्छन् । 


भौतिक संसारको नागरिकको दृष्टिकोण्बाट म आफूलाई पूर्णतः स्वतन्त्र र सफल पाउछु र मान्छु । किन मान्छु भने हरेक मनुष्यको जीवनयापन सहज, सरल र सफल बनाउनका लागि परिवार, समाज, राज्य, प्रकृतिले तय गरेका मुल्यमान्यता र नीतिनियमहरु भित्र रहेर सबैप्रकारका गतिविधिहरु गर्न म हरप्रकारले पूर्णतः स्वतन्त्र छु । मैले आजसम्मको जीवनमा गरेका संघर्ष, मेहनेत, परिश्रमहरुबाट प्राप्त भएका उपलव्धिहरुले मलाई वाहिय संसारबाट प्रदान गरिने सकारात्मक सदभाव र उचित मानसम्मान पनि मिलेकै छ र यसबाट क्षणिक वाहिरी सन्तुष्टि, सुख, खुशी, शान्ति र आनन्दको अनुभूति पनि भैरहेकै छ । तर समग्रतामा मनुष्यको जीवन र परमात्माको जगत यतिमा मात्र सीमित छैन, मनुष्यको जीवन अत्यन्तै विराट छ र यो भन्दा पनि कताहोकता परमात्माको जगत असीम, अनन्त छ । यस्ता प्रकारका स्वतन्त्रता तथा सफलता र यसबाट प्राप्त भएका क्षणिक सुख, खुशी, शान्ति र आनन्द प्रदान गर्ने वाहिरी उपलव्धिहरु भौतिक तथा दृश्य संसारका विषयहरु हुन् । भौतिक संसार भन्दा कयौं गुणा अर्थले भरिएको रहस्यपूर्ण परमात्माको पराभौतिक संसार रहेको छ जो अभौतिक तथा अदृश्य छ र यही अदृश्य संसारको एउटा अत्यन्तै महत्वपूण विषय हो दिव्य प्रेम जो भौतिक संसारले लगाउने गरेको अर्थ तथा परिभाषाभित्र अटाउदैन र यो अर्थ तथा परिभाषामा नअटेने सिधै परमात्माको जगतबाट आएका हुन् दिव्य प्रेम जोडी उष्मा र शितल ।

स्वतन्त्रता, सफलता जस्तै विवाह, पति, पत्नी र यो सम्वन्धको अन्तर्य भौतिक संसारको सम्झौता नै भएपनि र यसबाट प्राप्त हुने सुख, खुशी, शान्ति र आनन्दका अनुभवहरु मनको तहसम्म मात्र रहने भएपनि यी अवस्थाहरु पनि अत्यन्तै सकारात्मक र सुखदायक हुदारहेछन् र तनमन, जीवनलाई निकै खुशी प्रदान गर्दा रहेछन् । त्यसैले म मेरी पत्नीसंग सुखी र खुशी छु, उनले मप्रति, परिवार, समाज, राज्य र प्रकृतिप्रति गर्नुपर्ने उनका सबैप्रकारका उत्तरदायित्यहरु सफलतापूर्वक पूरा गरिरहेकी छिन्, उनी महान छिन्, उनीबिना मेरो जीवन अधूरो छ तर शितलबिना म स्वयं अधूरो छु किनकी उनी मेरो पूर्ण जीवनकी अटुट हिस्सा हुन्, मेरो आत्माको आधा अंश हुन् । 

शितल मेरो आत्माको आधा अंश भएकोले उनको स्मृतिको वहार मेरो मन, मस्तिष्क, हृदय, मुटुमा बारबार मिठो सुगन्ध फैलाउदै निरन्तर चलिरन्छ स्वतःस्फुर्त रुपमा मैले चाहुँ या नचाहुँ । सायद यहीकारण उनी मेरो तन्द्रा, निद्रा, सपना, ध्यानमा बारबार आइ रहन्छिन्, विभिन्न माध्यम र हाउभाउमा मसंग सम्वाद गरि रहन्छिन्, मलाई महाआकाशको प्रेम नगरमा सयर गराइ रहन्छिन्, गीतसंगीत गुनगुनाइ रहन्छिन् र संगीतका भावहरुले आफ्नो निकट राखिरहन्छिन् । मलाई स्पष्ट सम्झना छ उनी मेरो ध्यानमा झुल्किएर गाएको पछिल्लो पटकको भावपूर्ण गीत “पूरानो हुदैन मायाँ जुनी–जुनी लाएपनि...” थियो र मैले जवाफमा गाएको गीत “हजार आँखा हेर्ने मेरी मायालुलाई, हजार हात छेक्ने मेरी प्रेयसीलाई...” थियो ।

यी गीतहरु पनि मोबाइलको रिंगटोन जत्तिकै प्रिय भएका छन् मेरोलागि । उनी र मविच तिन्द्रा, निद्रा, सपना, ध्यानमा त्यतिविधि संवाद हुदैन । सानिध्यता, नजरको हेराई, पस्काई र हाउभाउबाटनै हृदयका सबै भाव र सम्वेगका तरंगहरु व्यक्त भैरन्छन् । उनको यही अन्दाजले मलाई उनीप्रति झनझन् आकर्षित गर्दै लगिरहेको छ र पराभौतिक चाहना हुदै अव भौतिक चाहनासम्म खिचिरहेको छ सायद । यसैकारण प्रेम कथाका प्रात्र भएपनि मलाई उष्मा र शितल दुई चरित्रसंग अत्यन्तै निकटताको अनुभूति हुनेगरेको छ किनकी म पनि उष्माकै स्वरुपमा यस भौतिक संसारमा आफ्नो उत्तरदायित्व बहन गरिरहेको छु र शितल पनि यसैगरि आफ्नो कर्तव्य निभाइरहेकी छिन् र एकैसाथ उष्मा र शितलको दिव्य प्रेमको भावका दिव्य तरंगहरु हामीमा पनि उसैगरि तरंगीत भैरहेको छन् । 

जव मैले उष्मा र शितलको दिव्य प्रेम कथा पढें म स्वयं अन्तरहृदयबाट उष्मामय भएं र भैरहेको छु । त्यसयता मेरो मानसपटलमा बारबार यी भावपूर्ण गीतहरु गुञ्जिरहेका छन् । मनुष्यको मनको तहमा प्रष्फुटित हुने मायाँ जव जुनी–जुनी एउटै व्यक्ति तथा आत्मा अर्थात चेतनासंग लगाइन्छ तव त्यो स्वतः दिव्य प्रेममा परिणत हुनेरहेछ, मन हुदै हृदय छेडेर आत्मामा स्थित हुनेरहेछ र हरेक जन्ममा यी दिव्य जोडीहरुले आफ्नो स्वआत्मि तथा जुम्ल्याहा आत्मालाई खोजीरहने रहेछन् आफूले चेतन रुपमा जानेर या नजानेर चाहे अस्तित्वकै इच्छा अनुसार प्रकृतिको चक्र चलाउन उनीहरुले अर्कै कोहीसंग विवाह तथा आपसी सम्झौता गरेर पारिवारीक जीवन बिताइरहेका हुन् या एकल जीवन बिताइरहेका हुन् । जव अस्तित्वकै इच्छा अनुसार समय परिपक्व भएर एक आत्मा दुई शरीर एकअर्काको सानिध्यमा र पहिचानमा ल्याइन्छन् तथा आउछन् फरक–फरक समाजले दिएको प्रमाणपत्रको तक्मा पहिरिएर तव यस्ता दिव्य जोडीहरुको एकप्रकारको आनन्द र उही समयमा अर्को प्रकारको बेचैनी तथा मुस्किलको समय प्रारम्भ हुनेरहेछ । यस्तो अवस्थामा यस्ता आन्तरिक महसुस, अनुभव तथा अनुभूतिहरु स्वआत्मि जोडीले न आफूलाई सम्झाउन सक्छन् हृदयको तहमा न अरुलाई बुझाउन सक्छन् मन तथा मस्तिष्कको तहमा । अनि आफु र अरुको अज्ञानताविच दिव्य प्रेम निशास्सि रहनेरहेछ । म मनमा यस्तै–यस्तै कुराहरु खेलाएर आफ्नै धूनमा उनको यादको बेहोसपूर्ण नशामा एकाग्र भएर कम्प्युटरको माउस खेलाउदै भोलिको कामको जिम्मदारी पूरा गर्न केही काम गरिरहेको थिएं अचानक मेरो एकाग्रता नै भंग गर्ने र दिव्य प्रेमको नशा नै उत्रिनेगरि मोवाइलमा एस.एम.एसको नोटिफिकेसन बज्यो डूलो स्वरमा । 

मोबाइलतिर आँखा दौडाएं पठाउनेको नाम शितल देखें, मुटुको धड्कन जोडजोडले बढ्यो, मस्तिष्कमा खुशीको उर्जाको झट्का महसुस् भयो किनकी मैले उष्मा र शितलको दिव्य प्रेम कथा पढेपछि उनको नाम परिवर्तन गरेर ‘शिलत’ राखेको थिएं । उनको नाम देख्ने वित्तिकै हृदय पुलकित भयो र संगसंगै डर पनि पस्यो यतिका समयपछि आएको सन्देशमा के लेखिएको होला भन्ने कौतुहलताले । मोवाइल खोलेर हेरें, उनी कविताकी पारखी कविता नै पठाएकी रहिछन्, कविताको शिर्षक ‘धेरै खुशी बाड्नुछ तिमीसंग’ रहेछ र कविताको भाव पनि शिर्षक अनुसारकै रहेछ–  
धेरै कुरा भन्नुछ तिमीलाई
थोरै कुरा सोध्नुछ तिमीलाई
धेरै खुशी बाड्नुछ तिमीसंग
थोरै पिडा साट्नुछ तिमीसंग १
 
हृदयको क्यानभासमा सजाएकीछु तिमीलाई
मनमन्दिरको केन्द्रमा राखेकीछु तिमीलाई
आँखाको नानीमा देखेकीछु तिमीलाई
आत्मप्रेमको नगरमा भेटेकीछु तिमीलाई १
 
हातमाहात राखी हिड्नुछ तिमीसंग
एकसाथ अघि बढ्नुछ तिमीसंग
प्रेमको फूलबारी लगाउनुछ तिमीसंग
प्रितीको फूल सजाउनुछ तिमीसंग १
 
खुशीमा संधै हाँसिरहन्छु तिमीसंगै
रोदनमा संधै रोइरहन्छु तिमीसंगै
शान्तिमा अमृतझैं वर्षिरहन्छु तिमीसंगै
आनन्दमा समुद्रझै बहिरहन्छु तिमीसंगै १
 
बितेका स्मृतिहरुमा हराइरहन्छु तिमीभित्रै
प्रेमल पलहरुमा डुबिरहन्छु तिमीभित्रै
सपनामा बोलाउछौ बोलिरहन्छु तिमीभित्रै
बिपनामा चिहाउछौ मुस्कुराउछु तिमीभित्रै १
 
भाकामा आइदिन्छौ गुनगुनाइरहन्छु तिमीलाई
शुरमाशुर मिलाउछौ आलापिरहन्छु तिमीलाई
संगीतमा गुञ्जिन्छौ गाइरहन्छु तिमीलाई
नृत्यमा छमछमाउछौ हेरीरहन्छु तिमीलाई १
 
संगीतमा गुञ्जिन्छौ गाइरहन्छु तिमीलाई
नृत्यमा छमछमाउछौ हेरीरहन्छु तिमीलाई ११

“प्यारो उष्मा, म निरन्तर तिमीतिरको यात्रामा छु ! सायद हामी छिट्टै भेट्नेछौं !! मेरो माध्यमबाट तिमीलाई ब्रम्हाण्डले पठाएको उपहार– ११ः११, १२ः१२, १३ः१३, १४ः१४, १५ः१५, १९ः१९, ११११, २२२२, ३३३३, ४४४४, ५५५५...”

कविताका मिठा भावहरुले मेरो हृदय धड्कियो र ‘प्यारो उष्मा’ सम्वोधनले मन झस्कियो, कतै मेरो इमेलमा उष्मा र शितलको दिव्य प्रेम कथा उसैले त पठाएकी थिइन !? पक्कै हो, मभित्र दृढता बढ्दै गयो, नभए उसले मलाई यसरी सम्वोध गर्ने थिइन । मेरो तनमन, हृदय, आत्मा, चेतना सबैतिर रोमरोग आनन्दित हुनलागे, पुलकित हुनलागे । समयको निकै लामो अन्तरालपछि मैले परमशान्ति र परमआनन्दको गहिरो श्वासभित्र लिएं, उसैगरि वाहिर निकालें र उनलाई कवितामै जवाफ फर्काउन बडो स्फुर्ती भावमा कविता लेख्न बसें, हमारा प्यार जनम(जनमका रुहानी है शिर्षकमा(
कमालका इस्क है हमारा
हम इसमे इतनि खोगए
चाहा तोभी वाहर नआपाए
अव वाहर आनाभी नहींहै
और गहरा करते जानाहै
एकदुजेमे खोकर एकदुजेको पानाहै
दोनो जिन्दगी सजानीहै
दोनोकी सपने पूरी करनीहै
अव तो बहुत हस्नाहै
रोना, बिलखना विलकुल भुल्नाहै
एक दुसरेके हो के
एक दुसरेमे पुरीतरहा खोनाहै
दोदिनके जिन्दगीको जन्नत बनानीहै
पल्कोमे तुम्को बसाना है
क्युके तेरामेरा दिव्य साथ
परमात्माने किसी वजहसे जुडायाहै
हमारा प्यार जनम(जनमका रुहानीहै
एक दुसरेकी कहानी बतानीहै
प्यारकी गहरी चाहते जतानीहै
आगेका रास्ता फूलोसे सजानीहै
ए जिन्दगीको जन्नत बनानीहै
एकदुसरेके होकर खुदमे खोजानीहै
अव सारी दुनियाको भुलानीहै
क्युकी ए  तेरीमेरी कहानीहै
हमारा प्यार जनम(जनमका रुहानीहै १

क्युकी ए तेरीमेरी कहानीहै
हमारा प्यार जनम(जनमका रुहानीहै ११

कविता लेखिसकेपछि मैले पनि उनकै शैलीमा सम्वोधन लेखें,

“प्यारी शितल, तिम्रो प्रतिक्षा मेरो आनन्द हो, तिम्रो प्रतिक्षा अत्यन्तै प्रिय छ ! तिम्रो सन्देश तिमी जस्तै शितल छ !!”   

अस्तु
शिवोहम ! शिवोहम !! शिवोहम !!!








@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


सफल र असफलम’

आध्यात्मिक साहित्य: दिव्य जोडी उष्मा र शितल

 

s]xLa]/ cl3;Dd s+rg lgnf] cfsfzdf xNsf ;]tf jfbnsf] w;f{x? b]lvPsf] lztntfn] k"0f{ cfsfzdf Ps} l5gdf klZrd lbzfsf] cfsfzdf cToGt} dgdf]xs ;'Gtn] nfnLdf 5fof] ;"o{sf] pidfn] ;u/ 89] h:tf] . lj:tf/} ;fFem a9\b} uof], cWof/f]n] pHofnf]nfO{ cfkm\gf] lgoGq0fdf lnb} uof], af/Lsf j[emx?df em\ofpFls/Lx? s/fO/x]sf lyP, k+IfLsf ayfgx? sNof+s'n'u+ ub}{ cf–cfkm\gf] u'9df kmls{b} lyP . d 3/sf] klZrd a/08faf6 k|s[ltsf] of] ;'Gb/tfnfO{ lgofln/x]sf] lyP+, d]/f] xftdf >4]o cf]zf] /hgLzsf] ……;kmn hLjgÚ k/ xf/f x'jf …d}+ÚÚ cfVofg lyof], lxhf]b]lv kl9/x]sf] lyP+ / cfh k9]/ ;Sg] ljrf/df lyP+ . df]afOn o\ofkdf k':ts vf]Ng} nfu]sf] lyP+, d]/f] df]jfOn aHof]===,

 

…lbn Sof s/] hj lsl;;] lsl;sf] Kof/ xf] hfP===Ú

 

s]xL jif{b]lv d]/f] df]jfOndf oxL uLtsf] w"g l/+u6f]gsf] ?kdf alh/x]sf] 5 lsgsL pgL;+u kmf]gdf ;+jfb x'gyfn]b]lv d]/f] df]afOndf oxL l/+u6f]g aHb} cfO/x]sf] 5 . cfhsn pgsf] kmf]g cfpb}g, pgn] dnfO{ kmf]g ug{ 5f8]sL nfdf] ;do e};Sof] / d}n] klg pgnfO{ nfdf] ;dob]lv kmf]g u/]sf] 5}g . d}n] o;} d]/f] df]jfOnsf] /L+u6f]g of] uLtsf] w"g /fv]sf] xf]Og, pgsf] kmf]g gcfP klg of] w"gn] dnfO{ pgsf] ;fldKodf k'of{O/xG5, pgsf] ;flgWotf dx;'; u/fO/xG5, pgs} kmf]g cfP ;/x x[bo k'nlst u/fOlbG5 . To;}n] of] uLtsf] d"nefj pgsf] / d]/f] hLjgsf] jf:tljstf;+u cToGt} glhs /x]sf]n] / of] w"gn] pgsf] ;'uGw 5b}{ dnfO{ 5f]P/ hfg] x'gfn] d}n] of] w'gnfO{ pgsf] ;flgWodf /lx/xg] dfWod agfpb} cfPsf] 5' . l/+u6f]gdf dfq geP/ d}n] c?a]nfdf klg ;a}eGbf al9 ;'Gg] uLt oxL xf], of] uLt d ;'lg/xG5' tfls o;n] dnfO{ af/af/ d]/f] jf:tljstfsf] ofb lbnfO/fvf]; / pgsf] ghlbs nlu/fvf];\ . ghlbsLsf w]/} kl/efiffx? x'G5g\ ef}lts ghlbsL, dfgl;s ghlbsL, efjgfTds ghlbsL, cflTdo ghlbsL . d]/f] / pgsf] ef}lts tyf b\j]tsf] ghlbsL afx]s c? ;a} k|sf/sf ghlbsLx? cem 3gf?kdf /xb} cfPsf 5g\ cb\j]t ?kdf lsgsL xfdL cb\j]t hf]8L xf}+, Pp6} cfTdf b'O{j6f z/L/ cyf{t 6\jLkm\n]D;, Ps} >f]tsf b'O{ phf{ h;/L eujfg lzj–zlQm tyf eujfg /fwf–s[i0fsf] pkdf lbOg] ul/G5 Ps cfTdf b'O{ z/L/sf ;Gbe{sf] ljifo v'nfpg' kbf{ . To:t} cj:yf xf] xfd|f] klg t/ xfd|f] kl/jf/, ;dfh tyf /fHodf cfWoflTds :jtGqtfsf] cefjsf sf/0f xfdL Pscsf]{af6 ef}lts ?kd cnu /xb} cfPsf 5f}+ lagf s'g} cf}krfl/s ;Dks{ t/ xfdLljr ;a}k|sf/sf ;Gb]zx? xfd|f] cGt/x[boaf6 k/fef}lts ?kdf x'b} cfO/x]sf] 5 hxfF k/d :jtGqtf 5 .  

 

…:jtGqtfÚ, lxhf]cfh d of] zJb;+u w]/}g} 3f]lTng] u5'{ . of] ;+u;+u} …;kmntfÚ, of] zJb;+u emg al9 3f]lTnG5' . /fhgLlt zf:q, dfgj zf:q, ;dfh zf:q, dgf]lj1fgsf zf:qx? nufot c? w]/} ljBfx?n] :jtGqtf / ;kmntfsf ;Gbe{df lgs} 7"nf–7"nf s[ltsf 7]nLx? tof/ kf/]sf 5g\ t/klg oL b'O{ zJb tyf cj:yfsf] lrQa'em\bf] cy{ / kl/efiff k"0f{ ?kdf ;d]6\g ;s]sf] kfOb}g h'g cy{ tyf kl/efiff cWofTd lj1fgn] ;d]6]/ lbPsf] 5 lsgsL cWofTd lj1fgn] ef}lts / k/fef}lts b'O{j6} ;+;f/sf ljifox?nfO{ ;'Id ?kdf ;d]6\b5 t/ cGo cfw"lgs ef}lts lj1fg / o;sf zfvfx?n] ef}lts ;+;f/sf clwst/ b[Zo ljifox?nfO{ dfq dfGotfdf /fv]/ :jtGqtf / ;kmntfsf] cy{ tyf kl/efiff ub}{ cfPsf] 5 h'g ;/f;/ ck"0f{ /x]sf] 5 . dg'io s]jn :y'n z/L/ xf]Og, jf:tljs dg'iotfn] p;sf] :y'n z/L?;+u eGbf w]/} c+z al9 / k|ToIf ;DjGw ;'Id z/L/ tyf cflTds z/L/;+u /fv]sf] x'G5 lsgsL dg'iosf] oGqjt :y'n tyf h8 z/L/nfO{ ;Gt'lnt ?kdf kl/rflnt ug]{ p;sf] ;'Id z/L/n] g} xf] . ef}lts ;+;f/sf lj1fgx?n] s]jn :y'n z/L/sf cfofdx?nfO{ dfq a'em\g] / ;'Id z/L/sf cfofdx?nfO{ ga'em\g] ePsf] sf/0f cfkm\gf] hLjgdf dg'io :jtGq / ;kmn ePklg cfkm"leqaf6 ;+w} aGwg, c;kmntf / c;Gt'i6Lsf] cg'e"lt ul//xG5 s]xL gkfP h:tf], s]xL gk'u] h:tf] ct[lKtn] ;'Id ?kdf p;nfO{ leqaf6 plwlg/x]sf] x'G5 . d]/f] hLjgdf klg :jtGqtf / ;kmntfsf] o:t}–o:t} cj:yf tyf efj t/+u /xb} cfPsf] 5 . d :jtGq 5' / klg :jtGqtf dx;'; ePsf] 5}g, d ;kmn 5' / klg ;kmntf dx;'; ePsf] 5}g dnfO{ lsgsL d jflx/L tyf ef}lts ;+;f/sfnflu :jtGq / ;kmn 5' t/ cfGtl/s tyf k/fef}lts ?kdf dnfO{ leqaf6 ghflgbf] aGwg / c;kmntfn] hsl8/xG5 . d]/f] hLjgdf :jtGqtf / ;kmntf;+u} hf]l8P/ ljjfx / k|]d klg cfp5g\ . lxhf]cfh d]/f] km';{bsf] clwsf+z ;do k|fo log} rf/j6f zJbx?;+u 3f]lTnP/ laTg] u5{ / d af/af/ cfkm}+leq ;jfn–hjfkm ul//xG5' o; ;Gbe{df,

 

æs] d :jtGq 5' <Æ

æd :jtGq 5' klg / 5}g klg .Æ

æs] d ;kmn 5' <Æ

æd ;kmn 5' klg / 5}g klg .Æ

æs] d klt x'F <Æ

æd klt x'F klg / xf]Og klg .Æ

æs] d k|]ld x'F <Æ

æd k|]ld x'F klg / xf]Og klg .Æ

 

cfkm}+;+usf] of] ;jfn–hjfkmkl5 d}n] df]jfOnsf] l/+u6f]gsf] uLt ahfP/ cfFvf aGb u/]/ x[boaf6 k"/} ;'g]+ / cem uxgtfdf hjfkm vf]Hg] k|of; u/]+ oL cfkm}+leq rln/xg] ;jfnx?sf] .

 

d}n] ev{/} Pp6f x[bosf] clGtd 3]/f;Ddg} 5''g] cfWoflTds k|]d sxfgL k9]sf] lyP+ …x':gsL afhf/d]+ lbn lashtf x}, lbnls afhf/df x':g 5'khftf x}Ú . o; sxfgLsf kfq pidf / lztn ef}lts ;+;f/df ef}lts z/L/df /x]/ klg pgLx? of] ;+;f/sf gful/s lyPgg\, pgLx? a|Dxf08sf gful/s lyP . pidf / lztnnfO{ k/dfTdfn] k[YjLnf]sdf hGd lnP/ cWofTd lj1fgsf] dfWodaf6 b'Mvdf k/]sf dg'iox?sf] p4f/ x'g] ;j{sNof0fsf sfdx? u/]/ pgLx?nfO{ b'Mvaf6 jflx/ lgsfNg] lhDd]bf/L lbP/ k7fpg' ePsf] lyof] . a|Dxf08sf gful/s pgLx? a|Dxnf]sdf /xbf Pp6} cfTdf lyP, k/dfTdfn] b'O{ efudf ljeflht ul/lbg' eof] / PsnfO{ pidf cyf{t tfk / csf]{nfO{ lztn cyf{t ;f}Dotfsf] phf{ k|bfg ug'{eof] / k[YjLnf]sdf cnu–cnu 7fpFdf hGdfOlbg' eof] tfls cWofTd lj1fgsf] dfWodaf6 ;j{sNof0fsf sfdx? ;a}lt/ km}nfpg ;s'g, c?sf] hLjg tyf cfTdfsf] ljsf; ub}{ cfkm\gf] cfTdfsf] klg cem pRrtd ljsf; ug{ ;s'g / cem pRr txsf] pQ/bfloTj axg ug{ ;s'g\ .

 

k[YjLnf]s cyf{t ef}lts ;+;f/df pgLx?sf] ljeflht cfTdfsf] phf{ …pidfÚ k'?ifsf] z/L/df cyf{t …lzjÚ tyf …s[i0fÚ / …lztnÚ :qLsf] z/L/df cyf{t …zlQmÚ tyf …/fwfÚsf] ?kdf cjtl/t eof] k|fs[lts hGd k|lqmofaf6 . ef}lts ;+;f/df pgLx? c? dg'iox? ;/xg} hLjg lh/x]sf lyP 3/kl/jf/, dftf–lktf, bfh'–efO, lbbL–alxgL, ;fyL–;+uL, cWoog, k]zf–Joj;fo, ljjfx, gofF ;DjGw, ;Gtfg ;a} p;}ul/ c?;/x rln/x]sf] lyof] . ef}lts ;+;f/sf] hLjgofkgsf nflu cfjZos ;a} k|sf/sf ef]ux?sf] cg'ej / cfkm\gf ;a} pQ/bfloTjx? k"/f ul/;s]kl5 k/dfTdfn] Pslbg lbJo ?kdf pgLx?nfO{ e]6fOlbg' eof] . e]63f6df pgLx?n] Pscfk;df cfkm"nfO{ a|Dxnf]sdf /xbfsf Ps} cfTdf /x]sf t/ jt{dfgdf ef}lts ;+;f/df b'O{z/L/ pidf / lztn tyf lzj / zlQm eg]/ ;xh} lrg] klg / hGd–hGdsf] PsTj ePsfsf/0f Pscfk;df cToGt} ;xh klg eP k'/gf] ;DjlGwsf ?kdf . pgLx? Pp6} cfTdfsf b'O{z/L/ ePsf]n] Pscsf{k|lt cflTdo ?kd} cfslif{t eP, pgLx?sf] ljrdf lbJo k|]d hfUof] h'g h'g ;gftgb]lv /xb}cfPsf] lyof] . lbJo k|]d ljjfx eGbf lgs} km/s ljifo xf], of] lgs} ulx/f] k|sf/sf] lyof] lsgsL pgLx?ljrsf] lbJo k|]d ;gftgb]lvs} c6'6 cd[t wf/f lyof] . t/ of] lbJo k|]dsf] cnf}lsstfnfO{ pgLx? b'O{ afx]s c?s;}n] lrg]gg\ / a'em]gg\, a? pN6} unt / gfhfoh ;DjGwsf] ?kdf a'lemlbP . cfddg'iox?n] o;/L a'em\g' :jefljs klg lyof] lsgsL pgLx?n] hGd]b]lv ef}lts ;+;f/sf o:t} ;+:sf/ / o;sf agfj6L d"No–dfGotfx?sf af/]df dfq l;s]sf, hfg]sf / a'em]sf x'G5g\, k/nf}lss ;+;f/sf] k|fs[lts ;+:sf/ / ;+:sf/sf zfZjt d"No–dfGotfx?sf af/]df vf;} hfg]sf x'b}gg\ .

 

o;}sf/0f sf/0f cToGt} uxg Ps cfTdf b'O{ z/L/sf] bb{gfs a|dxfl08o k|]d sxfgLnfO{ ;d]6]/ of] …x':gsL ahf/d]+ lbn lashtf x}, lbnls afhf/df x':g 5'khftf x}Ú s[lt hlGdPsf] /x]5 . jt{dfg ;dodf xfdLn] ef}lts ;+;f/sf ;a}k|sf/sf ahf/x?df h]–h:tf 36gf, ljifo, cj:yf tyf kl/l:yltx? b]lv/x]sf 5f}+ tL ;a} xfdL ;a};fd' huhfx]/ 5g\ . ef]uj[lQn] o'Qm x':g cyf{t ef}lts z/L/sf] ahf/df ef]u dfq cl:tTjdf /xG5, lbn cyf{t x[bo cg]s axfgfdf lalqm ul/G5 lsgsL x[bonfO{ s;}n] ulx/fOdf a'em\b}g / lbn cyf{t x[bosf] ahf/df x':g l5K5 cyf{t x/fp5 lsgsL hf] JolQm x[bodf lhp5 p t ;bf k/dfTdfsf] ;fydf /x]sf] x'G5 cb\j]t eP/ cfTdf cyf{t r]tgf tyf ;'Id z/L/sf] ?kdf, p;nfO{ ef}lts z/L/ ePgePsf] s]xL jf:tfg} x'b}g, p;sfnflu ef}lts z/L/ l;km{ lglh{j h8 kbfy{ xf] . ef}lts ;+;f/sf] oxL x':g / lbnsf] ahf/sf] s:ds; cyf{t bjfjdf tL lbJo hf]8L pidf / lztn km+;L/x] . ef}lts ;+;f/sf] x':gsf] ahf/df lbnnfO{ k|fyldstfdf /vf]/ Pscsf{sf] glhs x'g] cfz}cfzdf . pgLx? ef}lts ;+;f/sf JolQm, ;dfh, /fHon] agfPsf :jtGqtf, ;kmntf, ljjfx, k|]dsf ;txL cy{ tyf kl/efiffleq /x]/ lhpg afWo eP tyf afWo kfl/P t/ pgLx?n] lxDdt xf/]gg\ . Pslbg pgLx? cfk;df Psfsf/ eP/} 5f]8] lbJo hf]8Lsf ?kdf .

 

of] sxfgL s]jn a|dxf08 k|]dhf]8L tL pidf / lztnsf] dfq xf]Og lsgsL o; ef}lts ;+;f/df xhf/f}+, nfvf}+ pidf / lztnx? /x]sf 5g\ k/dfTdfsf] lbJo cfb]z lnP/ cfPsf ;j{sNof0fsf lxtsfnflu sfd ug{ t/ ef}lts ;+;f/sf :jfy{j; lgdf{0f ul/Psf ;txL cy{ nfUg] cgfjZos ;+:sf/ / /Lltl/jfhx?sf cUnf–cUnf kvf{nsf sf/0f pgLx? bafa / cf]em]ndf k/]sf 5g\ s]jn ef}lts ;+;f/nfO{ hfGg] / k/fef}lts ;+;f/ tyf k/dfTdfsf] ;+;f/nfO{ ghfGg] tyf gdfGg] kl/jf/, ;dfh, /fHosf sf/0f . pidf / lztnsf] afWotf / lk8fn] dnfO{ ;lhn} 5f]of] lsgsL d klg a|Dxfl08o gful/s Pp6f pidf x'F / d cfk;L klxrfgdf cfO;s]sL cfkm\gL lztnsf] ;flgWo vf]lh/x]sf] 5' aiff}{+b]lv tfls pgL;+u ;xsfo{ u/]/ k/dfTdfn] lbP/ k7fpg' ePsf] dxfg pQ/bfloTj k[YjLnf]sdf cg]sk|sf/n] b'Mvdf /x]sf dg'iox?sf] p4f/sfnflu cWofTd 1fg tyf lj1fgsf] dfWodaf6 ;j{sNof0fsf sfdx? ug{ ;sf}+ / cf–cfkm\gf] k/dfTdf k/bQ pQ/bfloTj k"/f u/]/ of] ef}lts b]xsf] ;dflKtkl5 To;sf] lx;fj–lstfj dfly uP/ k/dfTdfnfO{ ;lj:tf/ a'emfpg ;sf}+ b'O{ z/L/sf ?kdf / To;kZrft Ps} cfTdfdf pgL / d ;bfsfnflu Psfsf/ x'g ;sf}+ .

 

oxL sf/0fn] lxhf]cfh d pidf / lztnsf] k[i7e"lddf cfkm"nfO{ /fv]/ d]/f :jtGqtf, ;kmntf, ljjfx, k|]d, klt, k|]ldsf cy{ tyf kl/efiff / To;sf] jf:tljs cj:yfsf af/]df uxg ?kdf 3f]lTng] u5'{ . of] 3f]TnfOdf ef}lts ;+;f/sf] ef]usf] ahf/df cfkm"nfO{ g cf]Nnf]5]pdf kfp5' g kNnf]5]pdf kfp5' cyf{t g ef}lts ;+;f/sf d"No–dfGotfx?;+u k"0f{ :jLs[lt 5 g k/fef}lts ;+;f/sf] zfZjt ;Todf Psfsf/ x'g] cj;/g} kfPsf] 5', d cfkm"nfO{ oL b'O{;+;f/sf ljrdf st} cl8\s/x]sf] kfp5' . ;fob o;}sf/0f d]/f] cj:yf 3l/ b\j]t / 3l/ cb\j]tdf cndlNn/x]sf] 5, hj d ef}lts ;+;f/sf] 5]pdf x'G5' tj dnfO{ nfU5 d :jtGq 5' / ;kmn klg 5' t/ hj k/fef}lts ;+;f/sf] 5]pdf x'G5' dnfO{ nfU5 d :jtGq 5}g / ;kmn klg 5}g . To:t} hj d ef}lts ;+;f/sf] 5]pdf x'G5', ljjfxsf] ;Def}tfdf /x]sf] x'G5' To;a]nf d klt x'G5' k|]ld /xGg t/ hj k/fef}lts ;+;f/sf] 5]pdf x'G5' tj d k|]ld dfq x'G5' klt /xGg . oL ljifox?df d dfq geP/ d h:tf c? e]/} dg'iox? klg cndlnPsf xf]nfg lsgsL ;'Id ?kdf oL zJbx?sf] clGtd kl/efiff ;+;f/el/ cfh;Dd l;h{gf ePsf tyf ul/Psf l;4fGt tyf 1fg, lj1fgx?n] ;d]6\g ;s]s} 5}gg\ hlt cWofTdsf] 1fg, lj1fgn] ;d]6]sf] 5 . :jtGqtf, ;kmntf / ljjfxsf] ;Gbe{df a? s]xL xb;Dd a'em\g ;lsPnf t/ k|]d ef}lts ;+;f/n] slxNo} ga'em]sf] / slxNno} a'em\g klg g;Sg] g;'lNemPsf] tTk xf] lsgsL eujfg Ozfdl;xsf cg';f/ k|]d :jo+ k/dfTdf xf] / k/dfTdf :jo+ g} k|]d xf] hf] cJoSt, lgu'{0f, lg/fsf/, lg/~hg x'G5 / of] cfd dg'io / pgLx?n] lgdf{0f u/]sf wF}lts pks/0fx?sf] ks8df cfpb}g . d]/f] dg, dl:tis, x[bo, d'6' lxhf]cfh o:t}–o:t} ;f]rsf] ulx/fOdf uf]tf nufO/xG5 / o; ;Gbe{df s]xL gofF cy{, kl/efiff / d]/f ;d:ofx?sf] ;dfwfgsf] pkfo vf]lh/xG5 . oxL qmddf d km]/L cfkm}+;+u dgdg} ;jfn–hjfkm ug{ yfN5',

 

æ:jtGqtf s] xf] < ;kmntf s] xf] < Æ

æ:jtGqtf / ;kmntf x/]s JolQmsf dgsf cj:yf x'g\ h;nfO{ p;sf l;sfO / a'emfOx?n] lgwf{/0f ub{5g\ .Æ

æljjfx s] xf] <

æljjfx klg x/]s JolQmsf] dgs} cj:yf xf] ;fy} kf/Ljfl/s, ;fdflhs / k|fs[lts pQ/bfloTj klg . ljjfx, :jtGqtf / ;kmntf ef}lts ;+;f/sf pknlJwx?;+u ;DflGwt tyf ef]usf j[lQx?;+u ;/f]sf/ /fVg] ljifox? x'g\ .Æ

æk|]d s] xf] <Æ

æk|]drflx+ dgsf] cj:yf x'b} x[bo tyf cfTdf cyf{t r]tgf;Dd k'u]sf] cj:yf xf] hf] k/fef}lts ;+;f/sf pknlJwx?;+u ;DflGwt tyf of]usf j[lQx?;+u ;/f]sf/ /fVg] ljifo xf] .Æ

 

k|]d cnf}lss tyf lbJo cj:yf xf] h'g lng] tyf lbg] ljifo xf]Og l;km{ Psk|sf/sf] lbJo cg'e"lt xf] . k|]d s;}n] vf]h]/ of /f]h]/, u5'{ of ulb{g, lbG5' of lbGg eGg] k|sf/n] dg'iosf] lgoGq0fdf ePsf] ljifo xf]Og, of] k/dfTdf k|bQ lbJo ljifo xf] . k|]dsf] cg'e"lt x/sf]xLdf cfpb}g lsgsL lbJo k|]d ;a}df 3l6t x'b}g, lbJo k|]dn] kfqtfsf] dfu ub{5, To:tf] kfqtf hf] cfWoflTds k|j[lQsf] xf];\ . cfd xa'emfOdf /x]sf] k|]d k|]d xf]Og, of] s]jn pRrtfdf dfofF xf] / lghtfdf df]x xf] hf] ;[li6sf] rqm ;'rf? ?kdf rnfpgsfnflu k/dfTdfaf6} l;lh{t dfof cyf{t e|dsf] lg/Gt/tf xf] / dfofnfO{ g} yf]/} kl/jt{g u/]/ dfofF agfOPsf] xf] t/ jf:tfljstfdf dfofF dfof g} xf] h;n] dg'ionfO{ df]x / nf]edf afFlw/fV5 / k|s[ltn] vf]h]sf] ;[li6sf] rqm rnfpg lg/Gt/tf lbg d4t ul//fV5 t/ k|]d dfofF eGbf w]/} pRr txdf /x]sf] ljifo xf] hf] ;'Gbf p:t} nfU5 t/ dfofF / k|]dsf cfGtl/s u'0fx? ljns'n km/s–km/s k|sf/sf /x]sf 5g\ .

 

k|s[ltsf] rqm lg/Gt/ rnfpgsfnflu k'/} ;+;f/ ljjfx, dfofF / df]xdf l6s]sf] / rln/x]sf] 5 . ljjfx b'O{ JolQm t/ b'O{ kl/jf/ ljrsf] ;Def}tf ;df/f]x xf] h;df ;dfhb\jf/f z/L/ / dgsf] k|of]u ug]{ k|df0fkq ;fj{hlgs ul/G5 / ToxL k|df0fkqsf] tSdf nfP/ b'O{ JolQm, b'O{ kl/jf/ / l;+uf] ;dfh cfkm\gf] Zjf;sf] c+ssf] clGtd gDj/ gcfpGh]n;Dd lx;fj–lstfj /flv/xG5 dfofF–df]xsf], n]g–b]gsf], :jtGqtf–;kmtfsf], of]ubfg–pknlJwsf] / cfkm\gf] Zjf;sf] clGtd gDj/ cfPkl5 ToxL tSdfsf] klxrfg;+u} k+rtTjdf ljno x'G5 / csf]{ hGdsf] tof/Ldf h'6\5 km]/L To:t} hLjg lhpgsfnflu / p;sf] of] hGd–d[To'sf] rqm cgGtsfn;Dd rln/xG5 hj;Dd p df]Ifdf pknJw x'b}g cyf{t k/dfTdfsf] ;flgWo k|fKt ub}{g .

 

ef}lts ;+;f/df cToGt} ;fgf] lx:;f dfq k|]ddf l6s]sf] 5, o;}sf/0f dfofF / df]xnfO{ dfq a'em]sfx?n] k|]dsf] lbJotf / ulx/fO a'em\b}gg\, a'emfpg} ;lsb}g pgLx?nfO{ lsgsL of] cb[Zo 5, ljjfx / ljjfxkl5 k|fKt x'g] dfofF / df]xsf lrgf]x? h:tf] ;b[Zo 5}g . t/ of] c1fgtfdf pgLx?sf] s]xL uNtL 5}g lsgsL hLjgdf cfkm"nfO{ slxNo} cg'e"lt g} gePsf] k|]d, >4f, elQm h:tf] ;f]em} k/dfTdfaf6 k|jflxt x'g] cnf}lss ljifo s;n] kf] a'em\g ;S5 / Û k|]d a'em\g t yf]/} ePklg cfWoflTdstfsf] /+udf /+luPsf] x'g' / k/dfTdfsf] ;flgWotfsf] cg'e"lt ePsf] x'g' kb{5, tj dfq p;sf] x[bosf] ;txdf k|]d k|s6 x'G5 . dgdf k|s6 x'g] dfofF xf] k|]d xf]Og . k|]d t x[bo 5]8]/ cfTdfdf k'u]/ l:yt x'G5 / k/dfTdf k|flKtsf] dfu{df cd/tfsf] vf]hLdf x'G5 . o:tf] k|]d ;+w} cd/ /xG5 lsgsL k/dfTdf k|bQ k|]d cd[t xf], c±d[t cyf{t slxNo} d[t gx'g], hGd–hGd;Dd :d[ltdf /lx/xg], hlt hGddf cfPklg cfkm\gf] k|]d kfqnfO{ cfTdf cyf{t r]tgfsf] phf{sf] t/+uaf6 lrGg] . k|]dsf] of] kl/efiff d]/f] cfkm\g} xf] lsgsL d]/f] dx;';df o:t} efjftLt cg'e"ltx? cfP / cfO/x]sf 5g\ k|]dsf] uxgtfsf] ;Gbe{df . k|]dsf] ;Gbe{df x'g;S5 d]/f] cg'e"lt;+u c?sf] cg'e"lt klg ldNnf lsgsL ;To ;+w} Pp6} x'G5 em'7 / e|dsf dfq cg]s gfd / ?kx? x'G5g\ .

 

:jtGqtf

d cfkm"nfO{ :jtGq lsg dfG5' eg] dg'iosf] hLjgofkg ;xh, ;/n / ;kmn agfpgsf nflu kl/jf/, ;dfh, /fHo, k|s[ltn] to u/]sf d'NodfGotf tyf gLltlgodx? leq /x]/ ;a}k|sf/sf ultljlwx? ug{ d k"0f{tM :jtGq 5' . t/ ;du| ;+;f/ oltdf dfqdf ;Lldt 5}g, of] ef}lts tyf b[Zo ;+;f/sf] ljifo xf], ef}lts ;+;f/ eGbf sof}+ u'0ff lj/f6 k/fef}lts ;+;f/ /x]sf] 5 hf] cef}lts tyf cb[Zo ;+;f/ 5 / oxL cb[Zo ;+;f/sf] Pp6f cToGt} dxTjk"0f ljifo xf] lbJo k|]d . lbJo k|]ddf dfq x'g ;S5g\ pidf / lztntf h:tf k|]d hf]l8x? . k/dfTdfsf] c;Ld s[kf pidfsf u'0fx? d}n] cfkm"df kfP+ / lztntfsf u'0fx? pgLdf klg kfP+ t/ xfd|f] d'l:sn Pp6} 5 h'g d]/f] df]jfOndf aHg] l/+u6f]gsf] efjdf cleJoSt ePsf] 5, o;}sf/0f of] uLt / d]/f] ldqtf tyf ;flgWotf ulxl/b} uof] lsgsL pgL;+usf] ldqtf tyf ;flgWotf ef}lts ;+;f/sf ;+:sf/ / /Lltl/jfhsf cUnf–cUnf kvf{nx?n] 5]lslbP / xfdLnfO{ Pscfk;af6 b'/ /flvlbP . To;}n] d :jtGq 5}g lsgsL ef}lts ;+;f/n] u/]sf] :jtGqtfsf] kl/efiffdf s]jn z/L/ / dgsf] :jtGqtfsf ljifox? dfq ;d]l6Psf 5g\, cGt/x[bosf efj / cGt/cfTdf cyf{t r]tgfsf ;Dj]usf ljifox? ;d]l6Psf 5}gg\ .  

 

ljZjsf d'w{Go Oltxf;sf/ o'en x/f/]n] ef}lts ;+;f/df ePsf] ;Eotf ljsf;qmdnfO{ hf]8\b} dg'io / :jtGqtfsf] ;Gbe{df eGg' ePsf] 5, æ;Eotfsf] z'?cftdf dg'io hlt :jtGq lyof] x/k|sf/n] ;Eotfsf] ljsf;;+u} p;n] cfkm\gf :jtGqtfx? u'dfpb} uof] . p;sf] :jtGqf kl/jf/, ;dfh, /fHo, wd{, ;+:sf/, ;+:s[ltn] p;sf :jtGqfx?nfO{ s}b ub}{ nUof] / cfhsf] dg'io :jtGqtfs} s8Lx?n] aflwPsf] 5 . To:t} ljZj ljVoft /l;og slj ?;f]n] eGg' ePsf]  5, x/]s dg'io hGdbf :jtGq eP/ hGdG5 t/ lj:tf/} kl/jf/, ;dfh, ;+:sf/sf d"NodfGotfx?n] p;sf] :jtGqtfnfO{ afWb} nfG5g\ / p :jqGqfx?s} dfemdf s}bL hLjg afFRf afWo x'G5 .

oL ;a} dxfg JolQmjx?sf] cleJolQmsf] ;f/ / ;Gb]z Ps} xf] ;f/f dg'io / dfgjtfsf nfluls ;kmntf To;}nfO{ dfg h;n] ltd|f] cfjZostf k"/f u5{ / ltdLnfO{ ;'vL, v'zL, ;d[4, zfGt / cfglGbt /xg ;xof]u u5{ . sfd, qmf]w, nf]e, df]x, /fu, b\j]zsf] cj:yf ;kmntf xf]Og .

 

 

 

;kmntf

cfw"lgs dgf]lj1fgsf l;4fGtx?n] gfGb5g\ ;kmntfg} hLjgsf] ;a}eGbf 7"nf] c;kmntf xf] . o; ;DjGwdf ;a}sf cf–cfkm\g} k|sf/sf ts{–lats{–s'ts{x? /xb} cfPsf ePklg o;sf] d"n ;Gb]z dg'iodf ;kmntf sdfP+ eGg] el/Pkl5 p;df cfn:otf, cx+sf/ a9\b} hfG5 p;sf] cfGtl/s cyf{t cfWoflTds ljsf; /f]lsG5 lsgsL ef}lts ;+;f/sf] ;kmntfsf] kl/efiff ck"0f{ 5 o;n] dg'ionfO{ cWoflTds ljsf; lagfsf] n+u8f] agfp5 . jflxo / cfGt/Ls b'j} ljsf;nfO{ Ps;fy n}hfp .

pRr cfWoflTs JolQmTj ;'kmL ;Gt ?dLn] :jtGqtfsf] ;Gbe{df eGg' ePsf] 5, ædg'io k[YjLnf]ssf] jfl;Gbf xf]Og p cfkm\gf] hLjgsf] ofqfsf] qmddf k[YjLnf]s x'b} u'lh|/x]sf] xf], p;sf] uGtAo cGt} st}sf] xf] t;y{ oxfF ltdLn] h] sdfof} Tof] ltd|f] ;'ljwfsf] pkof]usf] nflu xf], Tof] ;a} oxL 5'6\5 cfkm";+u lnP/ hfg ;Sb}gf}

dxfg /l;og syfsf/ lnof] 6f]N;6f]on] eGg' ePsf] 5, ædg'ionfO{ hDdf 5 lkm6 hldg eP k'U5 Æ

oL ;a} dxfg JolQmjx?sf] cleJolQmsf] ;f/ / ;Gb]z Ps} xf] ;f/f dg'io / dfgjtfsf nfluls ;kmntf To;}nfO{ dfg h;n] ltd|f] cfjZostf k"/f u5{ / ltdLnfO{ ;'vL, v'zL, ;d[4, zfGt / cfglGbt /xg ;xof]u u5{ . sfd, qmf]w, nf]e, df]x, /fu, b\j]zsf] cj:yf ;kmntf xf]Og .

ef}lts ;+;f/sf] kl/efif cg';f/ d Ps JolQmsf] ?kdf hLjgdf pRrtd pknlAwx? xfl;n u/]sf] ;kmntf k|fKt gful/s x'F t/ c;kmn pidf x'F . d}n] cfWoflTds ;fwgfsf] dfWodaf6 cfGtl/s ljsf; u/]/ lztnf;+u pgsf] / cfkm\gf] cGt/x[bodf Psfsf/ x'g ;Sg' kg]{ lyof] t/ ;fob ef}lts ;+;f/sf] ;kmntfdf e"n]/ dfgjLo ljsf/ / Sn]zsf] s'lx/f]df x/fP+ / cGt/x[bodf lzntfmfO{ kfpg ;lsg .

 

ljjfx tyf klt

dxfg ;Gt >4]o cf]zf]n] eGg' ePsf] 5, æljjfx b'O{ JolQm, b'O{ kl/jf/ / ;dfhsf] dfGotf k|fKt ug]{ ;Demf}tf ;df/f]x xf], ljjfxdf k|]d x'G5 g} eGg] 5}g / x'g' cfjZos klg 5}g, ljjfx / k|]dsf] s]xL ;DjGw g} 5}g, dg'ion] cfkm\gf] pQ/bfloTj lgefP kof{Kt x'G5 ljjfx rNg hf] z/L/ / dgsf] tndf ;Lldt x'G5 t/ k|]d cnu ljifo xf], k|]d cGt/x[bosf] cg'e"lt xf] . d]/f] x[bosf] cg'e"lt s]jn lztntf;+u dfq 5 To;}n] d klt x'F d]/f] pQ/bfloTjsf] b[li6sf]0fn] t/ cGt/x[bosf] cg'e"ltsf] b[li6sf]0fn] d k"0f{ klt xf]Og ;fob .

 

k|]d tyf pidf

æk"/fgf] x'b}g dfofF h'gL–h'gL nfPklg===Æ

 

dnfO{ pidf / lztntf zJb;+u k|]d ePsf] 5, pgLx?sf] lbJo k|]dsf] efj t/+udf d :jo+nfO{ t/+uLt e}/x]sf] kfp5' . hj d}n] pidf / lztntfsf] lbJo k|]d sxfgL k9]+ d :jo+ cGt/x[boaf6 pidfdo ePsf] 5', To;otf d]/f] dfg;k6ndf af/af/ of] efjk"0f{ uLt u'l~h/x]sf] 5 . dg'iosf] dgsf] txdf k|ikm'l6t x'g] dfofF hj h'gL–h'gL Pp6} JolQm tyf cfTdf cyf{t r]tgf;+u nufOG5 tj of] :jtM k|]ddf kl/0ft x'G5, dg x'b} x[bo 5]8]/ cfTdfdf l:yt x'G5 / x/]s hGddf oL cfTdfx?n] cfkm\g} ;xcflTd tyf h'DNofxf cfTdfnfO{ vf]hL/xG5g\ rfx] k|s[ltsf] rqm rnfpg pgLx?n] hf];+u ljjfx tyf ;Def}tf u/]/ kfl/jf/Ls hLjg latfO/x]sf x'g\ jf Psn /x]sf x'g\ . hj ;do kl/kSj eP/ ;xcflTd Ps csf{sf] ;flgWodf / klxrfgdf cfp5g km/s–km/s ;dfhn] lbPsf] k|df0fkqsf] tSdf klxl/O/ tg oL ;xcflTd hf]8Lsf] d'l:snsf] ;do k|f/De x'G5 . o:tf ;xcflTd hf]8Ln] g cfkm"nfO{ ;Demfpg ;S5g\ g c?nfO{ a'emfpg ;S5g\ . cfkm' / c?sf] gf;dem tyf c1fgtf  lbJo k|]d lgzfl:;/xG5 .   

 

 

ljjfxdf klt

d d]/L kTgL;+u klg ;'vL 5', pgn] d]/f] z/L/, dg, kl/jf/, ;dfh, /fHo / k|s[ltk|lt pgsf ;a}k|sf/sf pQ/bfloTox? k"/f ul//x]sL l5g t/ d pgL cyf{t lztntflagf cw"/f] 5',

p d;+u glhs x'g rfxGg lsgsL d ljjflxt x'F t/ k|]d 5 , k|]dsf] ulx/fO  hfGg cfdg] ;fdg] x'g' kb}{g,  lsgsL k|]d x[bosf] ljifo xf], ;dfhsf] aGwgsf sf/0f cufl8 a9\g g;s]/ d d]/f] x[bo km'6\nf h:tf] x'G6 . ljjfx ;Demf}tf / lhDd]bf/L xf] kl/jf/, s'n k/Dk/f, kl/jf/, ;dfh, k|s[lt tyf ;[li6sf] lgod rnfpg / ;dfhsfnflu ug'{kg]{ st{Jo h'g s'zntf k"j{s ul//x]sf] 5' t/ k|]d hLjg xf] of] d]/fnflu d]/} st{Jo xf] . ljjfxdf jflx/L ;'v, v'zL, zflGt cfgGb 5 t/ k|]df cfGtl/s ;'v, v'zL, zflGt cfgGb hf] k/dfTdfsf] b/af/af6 l;w} cfp5 hf] ;xcflTd;+u, ljeflht cfTdf ;+u dfq x'G5 .

k|]ddf dfq dg'io ;kmn x'g ;S5 . ljjfx dfofF xf] dgsf] ;DjGw, k|]d x[bo cfTdfsf] h'8fo xf] of] ;a}nfO{ ldNb}g . ljjfx, ;Demf}tf tyf dfofF klg k|]d aGg ;S5 t/ cToGt} sd ;Defjgf /x]sf] x'G5 lsgsL k|]d ;xcflTd;+u dfq x'G5 ;xcflTd;+usf] k|]d >bf, elQm / ;dk{0fn] el/Psf] x'g] /x]5 . ;fdfGo cfTdf;+usf] ;Def}tf tyf ljjfx tyf ljjfxkl5sf] ;DjGw sd{sf] r'Stf/f dfGg] ul/G5 t/ k|]d w]/} dfly 5 To;}n] eujfg Ozfdl;xn] eGg' eof] k|]d g} k/dfTdf xf] / k/dfTdf g} k|]d xf] 

 

cf]zf] k|]d x[bodf dfofF dgdf df]x z/L/;+u x'G5

k|]d k|;Ggtf phf{

x[bo dg z/L/

o;n] rfx]sf] d];]h cfO/xG5 k|]d s] xf] ljjfx s] xf]

 

 









आध्यात्मिक साहित्य

  आध्यात्मिक साहित्य आध्यात्मिक साहित्यः मौन साधनाको महाशक्ति आध्यात्मिक साहित्यः ‘मौन’नै शुन्यता र पूर्णता आध्यात्मिक साहित्य: ‘कर्म’, ‘प्र...